99.ROCZNICA URODZIN MIECZYSŁAWA ADAMCA PSEUDONIM „CIEMNY” – ŻOŁNIERZA ARMII KRAJOWEJ, PARTYZANTA POWOJENNEGO PODZIEMIA ANTYKOMUNISTYCZNEGO – 23.09.1925 – 23.09.2024
„Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości” – Józef PIŁSUDSKI. …
Początkiem listopada na polskich cmentarzach zapłoną znicze, zapalimy je także my na grobach naszych bliskich. Będzie to wyraz naszej pamięci i szacunku dla Tych, co odeszli. Są jednak groby, na których nigdy znicze nie płonęły. To groby tych, o których Polska miała zapomnieć – na zawsze – Żołnierze Wyklęci, Bezimienni Bohaterowie powstania antykomunistycznego 1944-1963, to opowieść o jednym z nich. … MŁODOŚĆ Mieczysław (było to jego drugie imię, którym jednak posługiwał się na co dzień; na chrzcie nadano mu bowiem imię Jan) ADAMIEC urodził się 23 września 1925 roku, był synem rolników z roli Adamcowej: Andrzeja i Wiktorii z d. BUKSA. Mieczysław przyszedł na świat i wychował się w wielopokoleniowej, wielodzietnej, rolniczej rodzinie góralskiej. Rodzice Mietka – Andrzej i Wiktoria – mieli siedmioro dzieci: Anielę (ur.1908r.), Józefa (ur.1909r.), Annę (ur.1914r.), Władysława (ur.1922r.), Marię Magdalenę (ur.1923r.), Mieczysława (właśc. Jana ur.1925r.), Czesława (ur.1928r. – zm.1939r.)1. … We wrześniu 1932 roku Mieczysław rozpoczął naukę w „Pospolitej Szkole Ludowej” w Skomielnej Białej. Opiekunem „jego” klasy był Kierownik Szkoły Kazimierz CZOPKIEWICZ. W kolejnych latach opiekunami klasy, do której uczęszczał Mietek były nauczycielki Maria GÓRKÓWNA i Zuzanna FLAEGLOWA, a w roku szkolnym 1937/1938 Kierownik Szkoły Tadeusz PRUS-WIŚNIOWSKI2. W dokumentacji szkolnej brak informacji o „zakończeniu edukacji” przez Mieczysława (siedmioletni czas edukacji upływał w czerwcu 1939 roku, dokumentacja szkolna z roku szkolnego 1938/1939 zaginęła w trakcie działań wojennych we wrześniu 1939 roku)3. Mietkowi, podobnie jak reszcie rodzeństwa „powierzano na co dzień szereg obowiązków w gospodarstwie rolnym rodziców” – nie miał więc wiele czasu na naukę szkolną. … ŻOŁNIERZ ARMII KRAJOWEJ Rota przysięgi żołnierzy Armii Krajowej brzmiała: „W obliczu Boga Wszechmogącego i Najświętszej Maryi Panny, Królowej Korony Polskiej, kładę swe ręce na ten święty Krzyż, znak męki i Zbawienia. Przysięgam być wierny Ojczyźnie mej, Rzeczypospolitej Polskiej. Stać nieugięcie na straży Jej honoru, o wyzwolenie z niewoli walczyć ze wszystkich sił, aż do ofiary swego życia. Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Naczelnemu Wodzowi i wyznaczonemu przezeń Dowódcy Armii Krajowej będę bezwzględnie posłuszny, a tajemnicy niezłomnie dochowam, cokolwiek by mnie spotkać miało. TAK MI DOPOMÓŻ BÓG”4. Jesienią 1943 roku Mietek wstąpił w szeregi Armii Krajowej, gdzie przyjął pseudonim „Ciemny”. Był wywiadowcą, informował swoich przełożonych o przemieszczających się drogami oddziałach niemieckich, oraz o ich poczynaniach w terenie, prowadził rozpoznanie na terenie Rabki, gdzie stacjonowały niemieckie siły policyjne i „wschodnich jednostek kolaboracyjnych”. Latem 1944 roku został zmobilizowany, a „jego” oddział partyzancki wszedł najprawdopodobniej w skład 3. Pułku Strzelców Podhalańskich Armii Krajowej. Przesłuchiwany przez ub-cję w lutym 1946 roku Mietek zeznawał: „…należałem za okupacji do oddziału por. »Churchila« liczący około 150 ludzi pod nazwą 3. pułk S.P. …”5. W „lesie” przebywał do grudnia 1944 roku. … ŻOŁNIERZ PODZIEMIA ANTYKOMUNISTYCZNEGO Rozkaz Komendanta Głównego Armii Krajowej gen. Leopolda OKULICKIEGO „Niedźwiadka” z dnia 19 stycznia 1945 r.: „Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą…”6. W styczniu 1945 roku na teren powiatu nowotarskiego (w ramach Generalgouvernements – Generalnego Gubernatorstwa gmina Skawa a z nią Skomielna Biała należała do Kreis Neumarkt/Dunajec, czyli powiatu w Nowym Targu) wkroczyła armia sowiecka. Żołnierze Armii Krajowej pomimo decyzji o formalnym jej rozwiązaniu (cytowany powyżej rozkaz generała Leopolda OKULICKIEGO z dnia 19 stycznia 1945 roku) otrzymali polecenia od swoich przełożonych: aby czas „przetaczania się” niemiecko-sowieckiego frontu „przeczekać”, a także aby posiadanej „…broni nie zdawać bez rozkazu…” Partyzancka „przynależność służbowa” Mietka zmieniła się w związku z sytuacją polityczną i „zainstalowaniem się” na terenach opanowanych przez armię sowiecka organów władzy zdominowanych przez komunistów. Żołnierze Armii Krajowej próbowali wrócić do „normalnego życia”, lecz uniemożliwiały im to represyjne i terror sowieckiego NKWD oraz wspierającej ją „polskiej bezpieki” (Urząd Bezpieczeństwa), milicji (Milicja Obywatelska) i wojsk bezpieczeństwa (Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego). „… W pierwszych dniach po przesunięciu się frontu na zachód w wybranych miejscowościach tworzono ekspozytury NKWD, którego władza była w praktyce nieograniczona. …”7 „Ciemny” poprzez swoje wojenne kontakty, niejako „z automatu” stał się członkiem poakowskiej grupy, na której czele stał Jan ŚWIDER pseudonim „Czarny”. Mietek brał udział w: -sabotowaniu narzuconych przez komunistów „świadczeń rzeczowych” – czyli obowiązku dostarczania przez rolników płodów rolnych i produktów żywnościowych. Wprowadzone przez komunistów „świadczenia rzeczowe”, zastąpiły ściągane przez Niemców wojenne kontyngenty (rolnicy zobowiązani byli oddawać: mleko, mięso, jajka, zboża i ziemniaki). W trakcie dokonywanych akcji partyzanci niszczyli urządzenia oraz dokumenty – wykazy potwierdzające wywiązanie się z nałożonych „świadczeń w naturze”. Warto nadmienić, że przez pracujący na roli „… za drakońską powinność … uważane były kontyngenty. Dla polskich wsi, wyniszczonych przez front i dwie okupacyjne armie, były one ciężarem ponad siły, a jednocześnie stałym źródłem frustracji na tle panujących stosunków politycznych. Ich istnienie i ściąganie (nierzadko siłą), było dla chłopów jawnym świadectwem, ze jedna okupacja została zamieniona na drugą, nie mniej uciążliwą…”8 -rozbrajaniu funkcjonariuszy reżimu komunistycznego – członków komunistycznej Polskiej Partii Robotniczej (PPR), „…na terenach, gdzie toczyła się ostra walka z podziemiem, rzadko PPR-owcy pozostawali bierni – współpraca z siłami represji była pochodna ich partyjnej przynależności i pełnionych funkcji. Normalnym zjawiskiem było też wyposażanie członków PPR w broń i ich udział w akcjach zbrojnych przeciw podziemiu…”9 -wymierzaniu kar cielesnych współpracownikom komunistycznej bezpieki – nierzadko były to te same osoby, które w latach 1939-1945 współpracowały z Niemcami, a obecnie przeszły na służbę „nowych panów”. Działalność różnych grup partyzanckich „z okolic Rabki”, nie uszła uwagi bezpieki z Myślenic i Nowego Targu, która podejmowała przeciw nim liczne działania, „… akcje, które UB czy KBW było w stanie od początku do końca zaplanować miały raczej charakter pacyfikacji i zwracały się częściej przeciwko ludności cywilnej niż bezpośrednio przeciw partyzantom…”.10Akcje przeprowadzane przez komunistyczne organy represji cechowały: „…okrucieństwo, utrzymywanie zasady zbiorowej odpowiedzialności i bezwzględność…”11 Mietek – być może z racji młodego wieku i charakteru – „był brawurowy” i nieostrożny, wręcz ostentacyjnie łamał zasady konspiracji „chodząc po wsi z bronią” – tak wspominają go ludzie pamiętający tamten powojenny rok. Jesienią 1945 roku Mietek wyjechał na Śląsk, gdzie odwiedził przebywającą tam siostrę. W tym czasie w jego rodzinnym domu na roli Adamcowej przeprowadzona została rewizja w czasie, której milicjanci ze Skawy znaleźli broń – pistolet maszynowy MP. Mietek został w tej sprawie przesłuchany przez oficera śledczego Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Myślenicach Zygmunta BIELĘ, miało to miejsce dnia 21 listopada 1945 roku.12 Z myślenickiego UB został zwolniony po przesłuchaniu. Dziś trudno jednoznacznie określić czy nie była to ub-cka prowokacja mająca na celu „wyłowienia” z terenu innych żołnierzy oddziału, do którego należał. Dnia 15 stycznia 1946 roku na polecenie swojego dowódcy „Czarnego” Mietek „pożyczył” konia z saniami od jednego z mieszkańców roli Folwark. Podwoda wykorzystana została przez partyzantów w celu przejazdu do Jordanowa, po czym została zwrócona właścicielowi. Właściciel podwody „poczuł się wykorzystany” i zgłosił sprawę organom bezpieczeństwa w Myślenicach. … ARESZTOWANIE I ŚLEDZTWO Dnia 12 lutego 1946 roku Mieczysław ADAMIEC „Ciemny” został aresztowany przez funkcjonariuszy Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa w Myślenicach. Osadzony został w areszcie PUBP w Myślenicach, następnie w Krakowie. W dniu aresztowania przeciwko „Ciemnemu” wszczęto śledztwo, które prowadził „oficer śledczy” WUBP w Krakowie Tadeusz JURAK. UB-owskie śledztwo prowadzone było „pod katem przynależności do nielegalnej organizacji, nielegalnego posiadania broni, oraz napadów z bronią w ręku”. W trakcie śledztwa – na jego potrzeby – prowadzący je ub-owiec „doprowadził do podpisania” przez aresztowanego zeznań, które potwierdzały jego przynależności do grupy bojowej Narodowych Sił Zbrojnych (NSZ), której to organizacji Mietek nigdy nie był członkiem13. Dnia 5 kwietnia 1946 roku Wojskowa Prokuratura Okręgowa w Krakowie wydała postanowienie o tymczasowym aresztowaniu, oraz osadzeniu „… Mieczysława ADAMCA s. Andrzeja w więzieniu Sądowym w Krakowie przy ul. Senackiej 3…”. „Postanowienie…” podpisał „p.o. Prokurator Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Krakowie Karlinem mjr”14 W takcie śledztwa ub-owcy „gromadzili materiały obciążające” dotyczące trzech zdarzeń z udziałem Mietka: -najście na dom członka PPR-u, które miało miejsce dnia 29 września 1945 roku. Partyzanci „odwiedzili” Romana RYBAKA w Skomielnej Białej na roli Wacławikowej. Roman RYBAK był odpowiedzialny „za ściąganie kontyngentów z terenu Skomielnej Białej” (był „kontrolerem świadczeń rzeczowych”15), a jako członek partii komunistycznej (Polska Partia Robotnicza) posiadał broń, -najście na „zlewnię mleka” mieszczącą się na roli Folwark i należącą do Spółdzielni Mleczarskiej w Skomielnej Białej. Zdarzenie miało miejsce dnia 1 stycznia 1946 roku. W trakcie akcji partyzanci przestrzelili zbiorniki na mleko, co uniemożliwiło ściąganie od rolników „świadczeń w naturze”, -zabór mienia z użyciem broni palnej – „wypożyczenie konia z saniami” od mieszkańca roli Folwark w Skomielnej Białej, które miało miejsce dnia 15 stycznia 1946 roku. Zeznania przed ub-owcami złożył poszkodowany mieszkaniec roli Folwark. „Koroną dowodów” były jednak zeznania wymuszone na podejrzanych – wątpliwe jest, aby ktokolwiek sam siebie oskarżał wiedząc, że czeka go za to surowa kara. „Poszkodowany” przez partyzantów mieszkaniec roli Folwark zeznawał w PUBP w Myślenicach dnia 22 lutego 1946 roku. Oskarżył on Mietka o to, że wbrew jego woli pożyczył od niego konia z saniami: „… Adamiec powiedział mi, że ty wiesz jak dzisiaj jest więc ja obawiając się aby mnie nie zabił konia dałem … po upływie około 5-ciu godzin … tego samego dnia zauważyłem konia mojego w raz ze sankami przed piekarnią Kowalczyka … do mnie wyleciał z tej piekarni Adamiec z pistoletem w ręku, mówiąc a ty gniewasz się namnie i dawał mi wódkę pić więc ja flaszkę wziął i przyniem rzuciłem do fosy mówiąc mu ja się rewolwera nie boje twego… i pojechałem do domu…16” Zeznania w sprawie „napadu na RYBAKA Romana” złożył aresztowany przez ub-cję i osadzony w więzieniu przy ul. Senackiej 3 w Krakowie partyzant oddziału „Błyskawica” Władysław CHARIASZ „Gryf”17, który przyznał, że wraz z Mietkiem ubezpieczali swoich kolegów, którzy poszli „na akcję”. Uzbrojenie ich stanowiły pistolety maszynowe MP i PPSz. W sprawie sabotażu w „zbiornicy mleka” zeznawała dozorczyni w Spółdzielni Mleczarskiej – właścicielka domu, w którym „zbiornica” się znajdowała. Mieszkanka roli Folwark bez podawania szczegółów opisała wydarzenia z dnia 1 stycznia 1946 roku, kiedy partyzanci przestrzelili zbiornik na mleko. Ponadto gospodyni zeznała przed sądem, że „…w Adamcu nie rozpoznaje uczestnika napadu”18. Dnia 23 kwietnia 1946 roku oficer śledczy WUBP w Krakowie sporządził akt oskarżenia przeciwko Mieczysławowi ADAMCOWI. Mietka oskarżono na podstawie dekretu tzw. Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z 9 października 1944r. o ochronie państwa – art.9 i dekretu Prezydenta Krajowej Rady Narodowej z 16 listopada 1945r. o postępowaniu doraźnym art.2 pkt1i2. Akt oskarżenia zatwierdził mjr KARLINER Oskar. Mietkowi przydzielony został obrońca z urzędu – dr Kazimierz OSTROWSKI19. Termin rozprawy ustalono na dzień 26 czerwca 1946 roku. … PROCES I WYROK Przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie odbyła się trzy rozprawy, pierwsza dnia 26 czerwca 1946 roku. Na rozprawie stawił się – wezwany charakterze świadka – „poszkodowany” mieszkaniec roli Folwark, który diametralnie zmienił swoje zeznania, nie potwierdził wcześniejszych informacji złożonych w trakcie przesłuchania w PUBP w Myślenicach. Sąd postanowił przesłuchać świadków: -pracownicę Spółdzielni Mleczarskiej, -osadzonego w areszcie partyzanta Władysława CHARIASZA, -oraz, na wniosek obrony – siostrę Mietka – Anielę ADAMIEC, Druga rozprawa odbyła się dnia 6 lipca 1946 roku. Na rozprawę został doprowadzony „Gryf’ – Władysław CHARIASZ, oraz przybyły: Aniela ADAMIEC – siostra Mietka i jego matka Wiktoria, które składały wyjaśnienia w sprawie wydarzeń z 1 stycznia 1946 roku – w tym dniu miał mieć miejsce „sabotaż” w „zlewni” mleka. Na wniosek obrony sąd postanowił przesłuchać pracownice Spółdzielni Mleczarskiej, która nie stawiła się na rozprawę, przesyłając „pisemne usprawiedliwienie”20 Trzecia rozprawa odbyła się dnia 20 lipca 1946 roku. W jej trakcie przesłuchano dozorczynię „zlewni” mleka – mieszkankę roli Folwark. W trakcie wszystkich trzech rozpraw składowi orzekającemu przewodził sędzia Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie mjr HARASCHIN Julian, w trzeciej rozprawie wziął ponadto udział prokurator Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Krakowie por. NAMYSŁOWSKI Bolesław. Po odbytej naradzie sąd ogłosił wyrok „… w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej…”. Mietek został skazany na 4 lata więzienia za przestępstwo „… z art.9 dekretu z dnia 30.10.1944r. …”21 o ochronie państwa. Po zakończonym procesie Mietek rozpoczął odbywanie kary. Osadzony był w więzieniu na ul. Senackiej 3 w Krakowie – „Więzienie Św. Michała”. … „ROZBICIE” WIĘZIENIA ŚWIETEGO MICHAŁA Ucieczkę z Więzienia Św. Michała zorganizowana została przez Jana JANUSZA „Siekierę” dnia 18 sierpnia 1946 roku. Akcję wewnątrz więzienia organizował żołnierz AK – Bolesław PRONOBIS „Ikar”. Dzięki broni, dostarczonej przez współpracującą z „Ikarem” strażniczkę więzienia Irenę ODRZYWOŁEK, więźniowie rozbroili strażników i bez żadnego wystrzału opanowali niemal całe więzienie. Uwolniono 62 osoby związane z podziemiem niepodległościowym. Większość z nich rozbiegła się po mieście, natomiast około 30 osób odjechało postawioną ciężarówką w kierunku Miechowa. Mietek brał aktywny udział (z bronią w ręku) w przeprowadzonej akcji. W aktach sądowych doraźnego procesu wytoczonego pochwyconym w trakcie ucieczki partyzantom czytamy: „… Adamiec Mieczysław, będąc od kilku dni wtajemniczonym w spisek buntu więziennego i dokonaniu gwałtownego zamachu na strażników tegoż więzienia … z pistoletem w ręku pilnował związanego Naczelnika, a będąc zawiadomionym przez więźniów, że brama główna jest otwarta, oskarżony Adamiec wraz z zabranym pistoletem uciekł na zewnątrz więzienia, udając się w kierunku ul. Zielonej w Krakowie. Zaalarmowane Milicja Ob. i wojsko wszczęło pogoń za uciekającym Adamcem, który uciekając ostrzeliwał się z pistoletu. …Ścigający sierż. … Nizioł z karabinem w ręku udał się w ślad za Adamcem, który ujrzawszy Nizioła, mając pistolet w ręku krzyknął „stać, ręce do góry”. Wtedy sierż. Nizioł cofnął się na korytarz i usiłował strzelić z karabinu do Adamca, czego nie dokonał, ponieważ wprowadzony nabój nie wypalił. Adamiec w tym czasie zaczął repetować pistolet z zamiarem strzelania do Nizioła. Jednakowoż w chwili wprowadzania naboju do lufy, nabój stanął pionowo, wobec czego, … zamierzonego celu nie dokonał. Na zawołanie sierż. Nizioła „ręce do góry, połóż broń” Adamiec nie mając innego wyjścia wykonał rozkaz. …”22 … ŚLEDZTWO, PROCES, WYROK – PO RAZ WTÓRY Śledztwo prowadzone w sprawie ucieczki z więzienia Św. Michała trwało w dniach od 18 do 25 sierpnia 1946 roku, kiedy to prokurator por. OBUCHOWICZ Zdzisław sporządził akt oskarżenia. Mówiąc o śledztwie pamiętać należy, że nie było to postępowanie w dzisiejszym tego słowa znaczeniu. UB-owcy „łamali ludzi” stosując nieludzkie „metody śledcze” zaczerpnięte z „najlepszych wzorców” – od katów z NKWD. Przykładem niech będą „metody śledcze” zastosowane przez ub-owców wobec rotmistrza Witolda PILECKIEGO: bicie pięściami, bicie noga od krzesła, sadzanie na odwróconym taborecie, pozbawianie snu. Bohater z Auschwitz podczas widzenia z żona powiedział: „…mnie tutaj wykończyli. Oświęcim to była igraszka…”23 „Metody śledcze” zastosowane wobec podsądnych aresztowanych w związku n ucieczka z więzienia Św. Michała tak opisał po latach jeden z nich – Franciszek DZIEDZIC (ur.1924r.) z Leśnej k. Żywca: „…w karcerze trzymano mnie przez 2 tygodnie w pół metrowej zimnej wodzie – nago. Przez bicie uszkodzono mi kręgosłup, wybito zęby, … Przewieziono mnie do więzienia Montelupich w dniu 31.08.1946r. Rozprawa odbyła się przed Sądem Wojskowym w nocy. … Mojego kolegę z rozbicia więzienia Mietka zasądzono na karę śmierci i wyrok wykonano. Mnie skazano na 10 lat więzienia. … Po kompletnej utracie zdrowia odwieziono mnie do koszar w Iławie, … przed wyjściem musiałem podpisać oświadczenie, że nie ujawnię przeżyć więziennych…”24 O „zamach na więzienie” oskarżonych zostało dziewięciu ujętych więźniów: Mieczysław ADAMIEC (ur.1925r.), Stanisław KARAMARA (ur.1926r.), Zdzisław SOJKA (ur.1925r.), Franciszek SCHMIDT (ur.1914r.), Franciszek DZIEDZIC (ur.1924r.), Henryk STACHOWSKI (ur.1922r.), Eugeniusz WOJCIESZEK (ur.1924r.), Antoni PROROK (ur.1918r.), Zygmunt WĄSACZ (ur.1911r.)25. Starszy sierżant NIZIOŁ Adam (ur.1922r), który dokonał zatrzymania Mietka, był pisarzem w sztabie Dowództwa Okręgu Wojskowego nr 5 w Krakowie. Pochodził Nowego Sącza. Służbę wojskową w tzw. LWP rozpoczął w 1945 roku. Proces przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Krakowie prowadzony był w trybie doraźnym i niejawnym. Rozpoczął się dnia 30 sierpnia 1946 roku. W tym samym dniu oskarżeni zapoznani zostali z aktem oskarżenia i powiadomieni o tym ze mogą „dobrać sobie obrońców”. Składowi orzekającemu przewodził sędzia mjr HARASCHIN Julian. W trakcie przewodu sądowego nie dopuszczano świadków zgłaszanych przez obrońców. Prokurator por. OBUCHOWICZ Zdzisław wniósł o najwyższy wymiar kary dla oskarżonych: Mieczysława ADAMCA, Stanisława KARAMARY, Zdzisław SOJKI, Franciszka SCHMIDTA, oraz: o 15 lat więzienia dla Franciszka DZIEDZICA, 10 lat więzienia dla Henryka STACHOWSKIEGO, 7 lat wiezienia dla Eugeniusza WOJCIESZKA i Antoniego PROROKA, 5 lat więzienia dla Zygmunta WĄSACZA26. Dalsza część procesu odbyła się ostatniego dnia sierpnia 1946 roku. Sędzia udzielił głosu oskarżonym, którzy w „ostatnim słowie” prosili „o łagodny wymiar kary”. Wyrok brzmiał: „… 1)oskany ADAMIEC Mieczysław s.Andrzeja, 2)oskany SOJKA Zdzisław s.Szymona, 3)oskany SDHMIDT Henryk (ma być Franciszek – pomyłka protokolanta) s.Stefana winni są że dnia 18.VIII.1946r. w Krakowie w okolicznościach szczególnie niebezpiecznych dopuścili się gwałtownego zamach na więzienie św. Michała podlegające Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, przy czym oskany Adamiec i oskany Sojka przy użyciu broni … skazuje się każdego z nich na karę śmierci …”27 Na „wyroku…” widnieje odręczny zapis: „…Prezydent K.R.N. decyzja z dn.18.9.1946r. zmienił w drodze łaski karę śmierci w stosunku do Sojki Zdzisława s.Szymona na karę 10 (dziesięciu) lat więzienia oraz w stosunku do Schmidta Franciszka s.Stefana na karę 15 (piętnastu) lat więzienia. W stosunku do Adamca Mieczysława s.Andrzeja Prezydent K.R.N. z prawa łaski nie skorzystał. Odnośnie wyżej trzech wymienionych wyrok ten jest prawomocny z dniem 18.9.1946r. …”28. Pod „wyrokiem” znajduje się odręczny podpis sędziego HARASCHINA. Jeszcze w dniu wydania wyroku (31.08.1946r.) sędzia HARASCHIN wystosował pismo do „Szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości M.O.N….”, w którym „wyraził opinię sądu w sprawie skazanych”: „… Skazani Adamiec i Schmidt nie zasługują na ułaskawienie ponieważ są typowymi i niepoprawnymi bandytami…”29. To typowe sformułowanie zaczerpnięte zostało z najlepszych sowieckich wzorów. O polskich oficerach skazanych na śmierć przez sowietów 5 marca 1940 roku Ławrentij BERIA – szef NKWD pisał do STALINA, że to „…zatwardziali nierokujący poprawy wrogowie władzy sowieckiej…”30 Dnia 3 września 1946 roku Mietek i pozostali skazani na karę śmierci zostali przeniesieni do ciężkiego więzienia karno-śledczego przy ulicy Montelupich w Krakowie. Wyrok śmierci – przez rozstrzelanie – został wykonany na Mieczysławie ADAMCU w dniu 25 września 1946 roku o godzinie 18.45 na terenie wiezienia przy ulicy Montelupich31. Następnie Mietek został „pochowany metoda Katyńską” (ciało zamordowanego wrzucono do nie oznakowanego dołu) na Cmentarzu Rakowieckim w Krakowie. Mietek został zamordowany w dwa dni po swoich 21 urodzinach. … OSOBY DRAMATU I ICH DALSZE LOSY Działalność bojową oddziału „Siekiery” zakończyły aresztowania pod koniec 1946 r. Niemal wszyscy uczestnicy akcji na wiezienie św. Michała w Krakowie, jeśli nie zginęli w walce, przeszli długie śledztwa i otrzymali wieloletnie wyroki więzienia. Dowodzący akcją Jan JANUSZ wyszedł na wolność dopiero w roku 1956. Dnia 17 grudnia 1946 r. oprawcy z UB wykonali wyrok śmierci na Irenie ODRZYWOŁEK oraz Bolesławie PRONOBISIE32. „Poszkodowany” przez partyzantów mieszkaniec roli Folwark, dzięki którego „zgłoszeniu” aresztowany został Mietek został zwerbowany jako tajny współpracownik powiatowej ub-cji przez ppor. CHOLEWĘ Stanisława. W charakterystyce tajnego współpracownika czytamy opinie o agencie: „… po wyzwoleniu wstąpił do MO … zajmował się szabrem różnych rzeczy z ziem odzyskanych, przeważnie maszyn, które posiada do chwili obecnej … kontaktuje się z księdzem i t. zw. lepszymi gospodarzami, za którego sam siebie uważa…”33 . Dalej o zwerbowanym współpracowniku, który przyjął pseudonim „Felek” ub-owiec pisał tak: „… służył on w M.O. i był napadany przez bande „Ognia” … Zobowiązanie, które pobrałem i fakt współpracy naszymi organami … nie wywarły na nim wielkiego wrażenia gdyż przednio udzielał on już informacji dla organów M.O., a nawet i dla naszego Urzędu na podstawie których został zlikwidowany grasujący bandyta z bronią w ręku Zając (w dniu 10 lipca 1946 roku – w trakcie obławy ub-cji i KBW zginął partyzant Józef ZAJĄC pseudonim „Groźny”34. Obława „miała miejsce” w trakcie wesela Józefa URBAŃCZYKA i Marianny zd. BAL35. Wesele odbywało się na roli Działowej – przypomnienie A.M.) na terenie Skomielnej Białej, do czego kandydat się przyznał…”36. W teczce pracy „oficer prowadzący” zapisał informacje przekazywane przez „Felka” dotyczące osób pochodzących z terenu Skomielnej Białej, „…które sieją wrogą propagandę przez narzekanie że obecny ustrój im nic nie daje, a jedynie spycha ich do biedy przez ściąganie obowiązkowych dostaw… wrogo ustosunkowanych do obecnej rzeczywistości … nie chcących się włączać nurt budownictwa Polski Ludowej…”.37 „Felek” zakończył oficjalną współpracę z bezpieką z Myślenic w czerwcu 1957 roku38, jego „agenturalną teczkę pracy” zniszczono w 1967 roku39. … KAT W TODZE, CZYLI DZIEJE „KRWAWEGO JULKA” – JULIANA HARSACHINA Sędzia HARASHIN Julian, który skazał na śmierć Mietka i jego kolegów urodził się w Krakowie w 1912 roku w rodzinie nauczycielskiej. Ukończył szkołę powszechna, gimnazjum i Wydział Prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Dzięki „znajomością” z komunistycznym aparatczykiem – renegatem Michałem ROLĄ-ŻYMIERSKIM został „skierowany do wojskowego wymiaru sprawiedliwości”. Od 1 kwietnia 1946 roku był sędzią Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie. Znany z pełnej dyspozycyjności sądu wobec nakazów partii komunistycznej. Filip MUSIAŁ w artykule „Julian Polan-Haraschin (1912-1984) sędzia WSR w Krakowie” pisze: „…prowadził najważniejsze sprawy polityczne wydając 60 wyroków śmierci. Działacze niepodległościowi nadali mu miano „Krwawy Julek”…”40. Komunistyczni przełożeni „Krwawego Julka” byli zadowoleni z jego pracy, lecz w opiniach służbowych podkreślano, że jest to „… element karierowiczowski …”, który „… w żadnym wypadku nie może pozostać w WP…”41. Objęty został nadzorem Informacji Wojskowej w związku z podejrzeniami o łapownictwo, oraz bezprawne nadawanie sobie i znajomym orderów i odznaczeń. W związku z usunięciem z wojska i partii komunistycznej został wykorzystywany jako tajny informator wojskowych służb informacyjnych. W latach 1951-1962 był „pracownikiem naukowym Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1958 roku powrócił do służby w LWP – był zastępcą szefa Wojskowego Sądu Garnizonowego w Krakowie. W 1962 aresztowany przez Wydział II Służby Bezpieczeństwa „… wskazano na przypadki brania przez niego łapówek w zamian za wystawianie dyplomów ukończenia zaocznych studiów prawniczych na UJ… oskarżono go o łapownictwo, fałszowanie wyników egzaminów i sprzedawanie dyplomów …”42.W 1963 roku wyrokiem Sądu Powiatowego dla miasta Warszawy został skazany na 9 lat więzienia, degradacje do stopnia szeregowego i grzywnę. Osadzony został w więzieniu w Sztumie, gdzie podjął agenturalna współprace z SB, uzyskując warunkowe zwolnienie. „Pracował” dla krakowskiej służby bezpieczeństwa – wykorzystywany do rozpracowywania kościoła katolickiego „… ze szczególnym uwzględnieniem kurii i Wyższego Seminarium Duchownego … także do rozpracowywania środowiska polskich księży w Watykanie oraz Jana Pawła II … Jednocześnie … wykorzystywany … do inwigilacji środowiska Radia Wolna Europa”.43 „Krwawy Julek” zmarł w 1984 roku. … SZUKAJĄC SPRAWIEDLIWOŚCI W latach dziewięćdziesiątych rozpoczęły się „rewizje spraw karnych”. Rewizję Nadzwyczajną Ministra Sprawiedliwości od wyroku Wojskowego Sadu Rejonowego w Krakowie z dnia 31sierpnia 1946r. w sprawie Stanisława KARAMARY (ur. 1926r.) wniósł Aleksander BENDKOWSKI (Minister Sprawiedliwości) dnia 28 maja 1990 roku44. Wyrokiem Sądu Najwyższego w Warszawie Izba Karna z dnia 25 września 1990r. „…Stanisława Karamarę uniewinnia od popełnienia przypisanego mu czynu…”45. Wyrokiem Sądu Najwyższego w Warszawie z dnia 5 grudnia 2000r. „…uchyla wyrok b. Wojskowego Sadu Rejonowego w Krakowie z dnia 31 sierpnia 1946r. wobec Zdzisława Sojki (ur.1925r.), Franciszka Dziedzica (1924r.) Antoniego Proroka (ur.1918r.)46 … POSZUKIWANIE MIEJSC POCHÓWKU ŻOŁNIERZY NIEZŁOMNYCH Mieczysław ADAMIEC został „zagrzebany sowiecką metodą” – wrzucony do niezidentyfikowanego dołu w obrębie Cmentarza Rakowieckiego. Miejsce pochówku zostało odnalezione przez „pion poszukiwawczy” krakowskiego Oddziału IPN w jesieni 2017 roku. O fakcie tym poinformował w trakcie obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Skomielnej Białej w dniu 1 marca 2018 roku „szef” pionu ds. Poszukiwań i Identyfikacji Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie dr Dawid GOLIK. … Ekshumację szczątków Mieczysława ADAMCA przeprowadzono w roku 2021. W wyniku prac specjalistów medycyny sądowej, na podstawie badań kodu DNA potwierdzona została autentyczność odnalezionych szczątków „Ciemnego”. Oficjalną „notę identyfikacyjną” przedstawicielka rodziny Mietka otrzymała z rąk dr hab. Krzysztofa SZWAGRZYKA i Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Karola NAWROCKIEGO w trakcie uroczystości, która odbyła się 8 marca 2023 roku w warszawskim Belwederze. Na godny, żołnierski pochówek w „ziemi rodzinnej” doczesne szczątki Mietka czekały do czerwca 2024 roku. W środę 12 czerwca br. w Skomielnej Białej odbył się uroczysty, państwowy pogrzeb żołnierza Armii Krajowej i powojennego Podziemia Antykomunistycznego Mieczysława ADAMCA pseudonim „Ciemny”. Mszę Święta w intencji zamordowanego przez komunistów Żołnierza Niezłomnego sprawowali ksiądz Ryszard PAWLUŚ – proboszcz parafii pod wezwaniem Św. Sebastiana i ksiądz kapitan Robert MŁYNARCZYK – kapelan Karpackiego Oddziału Straży Granicznej, oraz ksiądz kanonik Antoni PŁACZEK z parafii pod wezwaniem Św. Wojciecha w Krzeczowie. Na Eucharystię przybył: poczet sztandarowy Karpackiego Oddziału Straży Granicznej z Nowego Sącza, Kompania Reprezentacyjna Ka OSG wystawiła Posterunek Honorowy przy trumnie ze szczątkami Bohatera, muzyków wojskowych delegował Garnizon Kraków. Na pogrzeb oprócz najbliższej rodziny przybyły licznie delegacje: Wojska Polskiego, środowisk niepodległościowych z pocztami sztandarowymi, młodzieży szkolnej. W trakcie pogrzebu przypomniano dewizę „grup poszukiwawczych” Instytutu Pamięci Narodowej – „powracamy po swoich”. … Przez lata istnienia PRL-u zgodnie z obowiązującą komunistyczną polityką historyczną o Żołnierzach Niezłomnych należało milczeć lub mówić źle. W wydawanych w tamtym czasie w milionowych nakładach książkach pisanych przez „utrwalaczy władzy ludowej” Żołnierze Podziemia Antykomunistycznego byli przedstawiani jako „bezideowi bandyci prześladujący »prawowiernych« członków PPR-u i innych komunistycznych organizacji, zwalczani »rycerskimi metodami« przez »prawdziwych czekistów« z UB, MO, ORMO i KBW”. W tym iście „komunistycznym duchu” przemawia i w czasach obecnych – po 35 latach od tzw. „obalenia komunizmu w Polsce” wielu ludzi powiązanych z partiami lewicowymi i lewackimi, „ludzi kultury i nauki”, wreszcie „szarych obywateli”, którzy wiedzę na temat „bandytów z lasu” czerpali z książek, które powstały w czasach „głębokiej komuny”, bądź opracowań współczesnych pisanych przez „pogrobowców utrwalaczy władzy ludowej”. W tym roku – w związku z przejęciem władzy w Polsce przez koalicję 13.XII. nie odbyły się oficjalne – państwowe – uroczystości Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. … PODZIĘKOWANIA Składam podziękowania: dla siostrzenicy Mieczysława ADAMCA za udostępnioną fotografie z rodzinnego albumu, dla Pana doktora Dawida GOLIKA za pomoc i przekazane wskazówki, które wykorzystałem w trakcie przygotowywania tekstu – autor. opracowała a.m. W przygotowaniu opracowania wykorzystano I. źródła 1. Kroniki i dokumenty Parafii Rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Św. Sebastiana w Skomielnej Białej – rękopisy i druki – Archiwum Parafii Rzymsko-katolickiej w Skomielnej Białej: a) księga „Liber Natorum et Baptistatorum”; b) księga „Liber Copulatorum”; c) księga „Liber mortuorum” i „Liber defunctorum”; 2. Dokumenty Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA w Skomielnej Białej – druk i rękopis – Archiwum Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA w Skomielnej Białej: a) „Trzyklasowa Publiczna Szkoła Powszechna w Skomielnej Białej Katalog klasowy wraz z wykazem klasyfikacyjnym”; 3. Maria ZAWADZKA „Historia Skomielnej Białej” – maszynopis Skomielna Biała 1970 – archiwum autora; 4. akta z archiwum Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie: a) akta IPN Kr 096/92; b) akta IPN Kr 110/172; c) akta IPN Kr 07/91 105/III; d) akta IPN Kr 110/1155; e) akta IPN Kr 110/566; f) akta IPN Kr 009/5527; II. opracowania II.1 druki 5. Janusz KURTYKA, Jacek PAWŁOWICZ „Generał Leopold Okulicki 1898-1946” – Zapolex – Warszawa 2010; 6. Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim 1944-1947” – Avalon – Kraków 2015; 7. Jacek PAWŁOWICZ „Rotmistrz Witold Pilecki 1901-1948” – Alnus – Warszawa 2008; 8. Tadeusz A. KISIELEWSKI „Katyń zbrodnia i kłamstwo” – Rebis – Poznań 2008; 9. Henryk STAŃCZYK Stefan ZWOLIŃSKI „Wojsko Berlinga i Żymierskiego 1943-1945” – Rytm – Warszawa 2015; II.2 w formacie elektronicznym 10. Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK – http://www.kedyw.info/wiki/Tekst_przysi%C4%99gi_i_hymn_AK 11. Łukasz ZALESIŃSKI „Rotmistrz Pilecki: mnie tutaj wykończyli. Oświęcim to była igraszka” – Polska Zbrojna – artykuł z dn.15.03.2020r. – http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/22061?t=Rotmistrz Pilecki-Mnie-tutaj-wykonczyli-Oswiecim-to-byla-igraszka- 12. Filip MUSIAŁ „Julian Polan-Haraschin (1912-1984) sędzia WSR w Krakowie” – artykuł – rocznik naukowy „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 1/2004 http://zhwin.pl/wp content/uploads/2013/01/Julian-Polan-Haraschin.pdf 13.„Konferencja Identyfikacyjna Instytutu Pamięci Narodowej Warszawa 8 marca 2023r.” – Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN – Warszawa 2023 14. Maria LEŚ-RUNICKA, Krzysztof PIĘCIAK „Irena Odrzywołek i rozbicie więzienia św. Michała w Krakowie” – Libron – Kraków 2023 15. „Obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Skomielnej Białej-zdjęcia” – Skomielna.Info 16. „3 marca 2024 Msza Święta w intencji Żołnierzy Ńiezłomnych” – Skomielna.Info 17. „Uroczystości pogrzebowe Mieczysława Adamca, żołnierza AK oraz powojennego Podziemia Niepodległościowego – Skomielna Bała 12 czerwca 2024” – Skomielna.Info 18. „12 czerwca 2024 – uroczystości pogrzebowe Mieczysława Adamca, żołnierza AK oraz powojennego Podziemia Antykomunistycznego (zdjęcia)” – Skomielna.Info 19. „Uroczystości pogrzebowe Mieczysława Adamca, żołnierza AK oraz powojennego podziemia niepodległościowego” – aktualności – IPN Kraków https://krakow.ipn.gov.pl/pl4/aktualnosci/202020,Uroczystosci pogrzebowe-Mieczyslawa-Adamca-zolnierza-AK-oraz-powojennego podziem.html fotografie pochodzą: -z albumu rodzinnego siostrzenicy Mieczysława ADAMCA; -z archiwum strony internetowej Skomielna.Info; -z albumu autora; Przypisy: 1. Kroniki i dokumenty Parafii Rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Św. Sebastiana w Skomielnej Białej – rękopisy i druki – Archiwum Parafii Rzymsko-katolickiej w Skomielnej Białej – księga „Liber Natorum et Baptistatorum”; 2. Dokumenty Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA w Skomielnej Białej – druk i rękopis – Archiwum Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA w Skomielnej Białej – „Trzyklasowa Publiczna Szkoła Powszechna w Skomielnej Białej Katalog klasowy wraz z wykazem klasyfikacyjnym”; 3. Maria ZAWADZKA „Historia Skomielnej Białej” – rozdział III Okruchy historyczne str. 45 – maszynopis Skomielna Biała 1970; 4. Pamięci konspiratorów krakowskiego Kedywu AK – http://www.kedyw.info/wiki/Tekst_przysi%C4%99gi_i_hymn_AK 5. akta IPN Kr 096/92 – „…22.II.46r. śledztwo operacyjne podejrz. Adamiec Mieczysław…” 6. Janusz KURTYKA, Jacek PAWŁOWICZ „Generał Leopold Okulicki 1898-1946” – Zapolex – Warszawa 2010 s.309; 7. Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim 1944-1947” – Avalon – Kraków 2015 s.144; 8. Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim 1944-1947” – Avalon – Kraków 2015 s378; 9. Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim 1944-1947” – Avalon – Kraków 2015 s.436; 10. Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim 1944-1947” – Avalon – Kraków 2015 s.474; 11. Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim 1944-1947” – Avalon – Kraków 2015 s.304; 12. akta IPN Kr 110/172 – „…21.XI.45r. protokół przesłuchania podejrzanego…” 13. akta IPN Kr 07/91 105/III – „…22.II.1946r. śledztwo operacyjne podejrz. Adamiec Mieczysław…” 14. akta IPN Kr 07/91 105/III – „…5.IV.1946r. Postanowienie o tymczasowym aresztowaniu…” 15. akta IPN Kr 110/1155 – „…23.X.1646r. protokół przesłuchania świadka…” 16. akta IPN Kr 110/172 – „…22.II.1946r. protokół przesłuchania świadka…” 17. akta IPN Kr 110/172 – „…2.IV.1946r. protokół przesłuchania świadka…” 18. akta IPN Kr 110/172 – „…20.VII.1946r. protokół rozprawy…” 19. akta IPN Kr 110/172 – „…18.VI.1946r. pełnomocnictwo…” 20. akta IPN Kr 110/172 – „…3.VII.1946r. do Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie…” 21. akta IPN Kr 110/172 – „…20.VII.1946r. wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej…” 22. akta IPN Kr 110/566 – „…25.VIII.1946r. akt oskarżenia…” 23. Łukasz ZALESIŃSKI „Rotmistrz Pilecki: mnie tutaj wykończyli. Oświęcim to była igraszka” – Polska Zbrojna – artykuł z dn.15.03.2020r. – http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/22061?t=Rotmistrz Pilecki-Mnie-tutaj-wykonczyli-Oswiecim-to-byla-igraszka- 24. akta IPN Kr 110/566 – „…Sąd Apelacyjny w Krakowie – pismo z dn.12.04.1994r. …” 25. akta IPN Kr 110/566 – „… akt oskarżenia z dn.25.VIII.1946r. …” 26. akta IPN Kr 110/566 – „… protokół rozprawy z 30.VIII.1946r. …” 27. akta IPN Kr 110/566 – „… wyrok z 31.VIII.1946r. …” 28. akta IPN Kr 110/566 – „… wyrok z dn.31.VIII.1946r. …” 29. akta IPN Kr 110/566 – „… tajne pismo do Szefa Departamentu Służby Sprawiedliwości M.O.N. z dn.31.VIII.1946r. …” 30. Tadeusz A. KISIELEWSKI „Katyń zbrodnia i kłamstwo” Rebis Poznań 2008 str.65; 31. akta IPN Kr 110/566 – „… protokół wykonania kary śmierci z dn.25.IX.1946r. …” 32. Maria LEŚ-RUNICKA, Krzysztof PIĘCIAK „Irena Odrzywołek i rozbicie więzienia św. Michała w Krakowie” – Libron – Kraków 2023 33. akta IPN Kr 009/5527 – „… raport o zezwolenie na dokonanie werbunku…” z dn.27.IX.1955r. 34. akta IPN Kr 110/1151 – „… protokół przesłuchania podejrzanego…” z dn.11.VII.1946r. …” 35. Kroniki i dokumenty Parafii Rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Św. Sebastiana w Skomielnej Białej – rękopisy i druki – Archiwum Parafii Rzymsko-katolickiej w Skomielnej Białej – księga „Liber Copulatorum”; 36. akta IPN Kr 009/5527 – „… raport o zatwierdzenie dokonanego werbunku…” z dn.29.IX.1955r. …” 37. akta IPN Kr 009/5527 – „… raport o zatwierdzenie dokonanego werbunku…” z dn.29.IX.1955r. …” 38. akta IPN Kr 009/5527 – „… ściśle tajne postanowienie…” z dn.26.VI.1957r. …” 39. akta IPN Kr 009/5527 – „… notatka…” z dn.15.V.1967r. …” 40. Filip MUSIAŁ „Julian Polan-Haraschin (1912-1984) sędzia WSR w Krakowie” – artykuł – rocznik naukowy „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 1/2004 http://zhwin.pl/wp content/uploads/2013/01/Julian-Polan-Haraschin.pdf 41. Filip MUSIAŁ „Julian Polan-Haraschin (1912-1984) sędzia WSR w Krakowie” – artykuł – rocznik naukowy „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 1/2004 http://zhwin.pl/wp content/uploads/2013/01/Julian-Polan-Haraschin.pdf 42. Filip MUSIAŁ „Julian Polan-Haraschin (1912-1984) sędzia WSR w Krakowie” – artykuł – rocznik naukowy „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 1/2004 http://zhwin.pl/wp content/uploads/2013/01/Julian-Polan-Haraschin.pdf 43. Filip MUSIAŁ „Julian Polan-Haraschin (1912-1984) sędzia WSR w Krakowie” – artykuł – rocznik naukowy „Aparat represji w Polsce Ludowej 1944-1989” 1/2004 http://zhwin.pl/wp content/uploads/2013/01/Julian-Polan-Haraschin.pdf 44. akta IPN Kr 110/566 – „… rewizja nadzwyczajna ministra sprawiedliwości…” z dn.28.V.1990r. …” 45. akta IPN Kr 110/566 – „… wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej…” z dn.28.V.1990r. …” 46. akta IPN Kr 110/566 – „… wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej…” z dn.5.XII.2000r. …”
Dodaj komentarz