69 ROCZNICA OSTATNIEJ WALKI mjr JÓZEFA KURASIA „OGNIA”

Dnia 21 lutego br. mija 69 lat od ostatniej walki, jaką stoczył mjr Józef KURAŚ „Ogień”. To on legendarny partyzant dowodził największym oddziałem partyzanckim, który od kwietnia 1945 roku walczył z „nowa” sowiecka okupacją.
Walkę przeciw władzy komunistów w Polsce rozpoczęło Zgrupowanie „Błyskawica” 11 kwietnia 1945 roku, kiedy to jego dowódca mjr „Ogień” po krótkim epizodzie współtworzenia we współpracy z komunistami organów ochrony porządku na terenie Podhala powrócił do walki zbrojnej. Powód tej decyzji Józefa KURASIA był prozaiczny i pisze o nim dr Maciej KORKUĆ wydawnictwie „Za Wolność i Niepodległość Zgrupowanie partyzanckie Józefa KURASIA »Ognia« w latach 1945-1947”: „…bardzo szybko okazało się, że realizacja koncepcji podziemnego SL nie miała szans powodzenia a wszystkie „sukcesy kadrowe” mają charakter pozorny. Stawało się jasne, że zaangażowani w struktury UB i milicji byli żołnierze podziemia mają do wyboru: autentycznie przejść na stronę wroga i wykazać się efektami w walce z podziemiem niepodległościowym albo niezwłocznie opuścić szeregi MO i UB. Sekretarz KP PPR w Nowym Targu już w dniu przyjazdu KURASIA z nominacją na kierownika PUBP, zaprotestował przeciw tej decyzji. W specjalnym piśmie donosił, że w rzeczywistości „Ogień” jest przede wszystkim negatywnie nastawiony do sowieckiej obecności w Polsce…”.
Zgrupowanie Partyzanckie „Błyskawica” panowało od kwietnia 1945 do lutego 1947 roku na terenie powiatów nowotarskiego, nowosądeckiego, limanowskiego, suskiego i myślenickiego – tworząc tu „republikę partyzancką”, jak pisze dr KORKUĆ „…aktywiści PPR w szeregu powiatów i gmin zaprzestali działalności bądź przechodzili do konspiracji. Tak było przede wszystkim na Podhalu…”. Działania Zgrupowania Partyzanckiego „Błyskawica” wiązało też w walce spore siły wojsk KBW, władz bezpieczeństwa (PUBP) i milicję – organy podległe wasalnemu względem Moskwy lubelskiemu Rządowi Tymczasowemu oraz wspierające je sowieckie NKWD i kontrwywiad wojskowy „Siersz”.
Wzmożone akcje pacyfikacyjne prowadzone przeciw oddziałom mjr „Ognia” przez oddziały NKWD, KBW i UB nie przynosiły pożądanych przez komunistów skutków. Ludność wspierała partyzantów, Zgrupowanie Partyzanckie w tym czasie rosło w siłę. Ludność ignorowała zarządzenia władz komunistycznych. Znamienna pozostaje wypowiedź komunistycznego aparatczyka Eugeniusza WOJNARA z Komitetu Powiatowego Polskiej Partii Robotniczej w Nowym Targu, który pisał, że „…miejscowa ludność miała uzasadnioną wątpliwość czy władza ludowa w ogóle istnieje, wszak na tym terenie faktycznie nie liczyła się, nie była odczuwalna, na każdym kroku dawało o sobie znać reakcyjne podziemie. Górale nie wywiązywali się z obowiązków wobec Państwa, np. do odbycia służby wojskowej zgłosiło się zaledwie 5 proc. poborowych”. Oznacza to, że pozostałe 95 procent pobór ten zignorowało.
Partyzancka republika na Podhalu trwała do śmierci dowódcy Zgrupowania „Błyskawica”. Zdradzony i osaczony „Ogień” stoczył swoją ostatnią walkę 21 lutego 1947 roku w Ostrowsku. Przeciw sześciu partyzantom i będącej z nimi łączniczce KBW wysłało 40 osobową kompanię wspartą dziesięcioma UB-owcami.
Atak na dom Anny i Józefa ZAGATÓW, gdzie kwaterowali partyzanci rozpoczął się około godziny 13.00, po wcześniejszym otoczeniu całego kompleksu zabudowań położonych w trójkącie dróg. W czasie nierównej walki przez kordon okrążenia przedarło się dwóch partyzantów – Jan KOLASA „Powicher” i Stanisław LUDZIA „Harnaś”. Franciszek DRÓŻDŻ „Szpak” zdołał się ukryć w otoczonych zabudowaniach. W walce zginęli Stanisław SRAL „Zimny”, Kazimierz KURAŚ „Kruk” (bratanek Józefa KURASIA). O ostatniej walce dowódcy Zgrupowania „Błyskawica” tak pisze dr KORKUĆ: „…tymczasem „Ogień” wraz z „Hanką” niepostrzeżenie zdołali przedostać się do kolejnego budynku Marii KOWALCZYK-PACHOWEJ. Dopiero po jakimś czasie UB-owcy dostali sygnał, w którym domu się ukryli. Otoczony ponownie „Ogień” został wezwany do poddania się. Polecił skorzystać z tej propozycji „Hance”. Sam zaraz po jej wyjściu z budynku popełnił samobójstwo. Strzał w skroń nie spowodował jednak zgonu – został jednak pojmany przez bezpiekę już w stanie utraty przytomności…”.
Józef KURAŚ zmarł dnia następnego w nowotarskim szpitalu. Po śmierci przewieziono go do Krakowa, gdzie w siedzibie WUBP jego ciało wystawiono na widok publiczny. Kazimierz JAWORSKI, kierownik sekcji ds. Walki z Bandytyzmem w nowotarskim PUBP powiedział „…nie chcieliśmy go pochować na ziemi nowotarskiej, aby jego grób nie stał się miejscem manifestacji, składania kwiatów itp. Miejsce pochówku mjr Józefa KURASIA „Ognia” do dzisiaj nie zostały ustalone
Po śmierci „Ognia” walkę na terenie Podhala kontynuowali jego następcy:
„Roch” – Antoni WĄSOWICZ dowódca 3 kompanii Zgrupowania, aresztowany dnia 12 maja 1947 roku w trakcie próby przedostania się do amerykańskiej strefy okupacyjnej w Austrii. Stracony w Krakowie dnia 24 lutego1948 roku.
„Mściciel” – Józef ŚWIDER. Zginął on w walce z UB Lubaniu KBW w Lubniu dnia 18 lutego 1948 roku.
„Srebrny” – Tadeusz DYMEL, zginął okrążony przez UB w Chabówce dnia 21 października 1948 roku.
„Harnaś” – Stanisław LUDZIA, aresztowany po walce w siedzibie WUBP w Krakowie przy placu Inwalidów dnia 17 lipca 1949 roku. Stracony dnia 12 stycznia 1950 roku.
„Orzeł” – Jan SAŁAPATEK, ciężko ranny i aresztowany przez UB dnia 18 stycznia 1955 roku w trakcie prowokacji zorganizowanej w Trzebuni, zmarł nie odzyskawszy przytomności w Krakowie dnia 29 stycznia 1955.
Kłamstwa na temat działalności Żołnierzy Wyklętych komuniści rozpowszechniali przez czterdzieści pięć lat swoich rządów w Polsce, po 1989 roku czyniły to także w swoich publikacjach „liberalne autorytety” takie jak Jacek KUROŃ, Tadeusz MAZOWIECKI. Głos o oddaniu czci stalinowskim siepaczom z UB – ofiarom Żołnierzy Wyklętych mówił w dniu 1 marca 2015 roku ówczesny Prezydent RP Bronisław KOMOROWSKI.
Więcej o tym temacie czytaj na naszej stronie w zakładce Opowieści Prawdziwe
opowieść 3: „Wiarusy” – opowieść o Żołnierzach Wyklętych 1945 -1949;
opowieść 9: 1 marca – Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych