KRONIKA POLICYJNA

Myślenice: fałszywi krewni usiłują okraść starsze osoby – jeden z przestępców zatrzymany na gorącym uczynku

Tylko w ciągu jednego dnia [5 października br.] myślenicka policja odnotowała aż siedem prób wyłudzenia pieniędzy metodą „na wnuczka” i „na policjanta”. Na szczęście, w żadnym przypadku do przekazania gotówki nie doszło. Dwa dni później [7 października br.] podczas zasadzki myśleniccy kryminalni zatrzymali krakowianina, który chciał odebrać wyłudzone pieniądze od mieszkanki Myślenic. Podejrzanemu o przestępstwo grozi kara pozbawienia wolności do lat 8.

Scenariusz poniedziałkowych wypadków nie różnił się zbytnio od dotychczas odnotowywanych przez nas i opisywanych. W ciągu dnia do seniorów myślenickich rodzin, głównie kobiet w wieku 50-80 lat, dzwoniła kobieta podająca się za dawno nie widzianego krewnego. Policja przypuszcza, że przestępcy numery telefonów stacjonarnych wybierali z książki telefonicznej, kierując się imionami charakterystycznymi dla starszego pokolenia.    Pozbawieni skrupułów oszuści usiłował wzbudzić u mieszkańców Myślenic współczucie, żal. Okazało się, że rozmówcy otwierali się szybko. W tych przypadkach najczęściej przedstawiano dramatyczny przebieg wypadku drogowego, jakiemu uległ „krewny”, o tym, że potrącił małżeństwo z zagranicy, że jest na policji oraz że potrzeba kilkadziesiąt tysięcy złotych na odszkodowanie (tak na marginesie, już samo podanie takiej informacji może być dla starszych ludzi poważnym przeżyciem). „Wnuczkowie” prosili o dyskrecję, „aby mama lub tata o niczym nie dowiedzieli”, zastrzegali także, aby unikać w tej sprawie kontaktu z policją. Jeśli odbierający telefon mieli wątpliwości co do zmienionego głosu znajdującego się w potrzebie oszusta, ten tłumaczył się chorobą gardła, którą właśnie przechodzi lub złą jakością połączenia. Perfidia oszustów polegała także na tym, że dzwoniący tak kierował rozmową, że ofiara – chcąc nie chcąc – sama podawała imię osoby, pod którą podszywa się dzwoniący. Niejako przy okazji konwersacji przestępcy często uzyskiwali informacje poufne. We wszystkich przypadkach przestępcy nie dopięli swego. Przekazanie pieniędzy  podstawionej osobie udaremnili domownicy lub same kobiety, które odbierały telefony i w trakcie rozmowy nabierały podejrzeń. Do sfinalizowania „pożyczek” nie doszło, a o zdarzeniach jeszcze tego samego dnia powiadomiono myślenicką policję. W związku z tymi zdarzeniami funkcjonariusze prowadzą postępowanie wyjaśniające.

[7 października 2015 r.] Przed godz. 11:00 w domu mieszkającej w centrum Myślenic kobiety zadzwonił stacjonarny telefon. 61-latka usłyszała w słuchawce głos człowieka, który tłumacząc się chorobą gardła, podał się za zięcia rozmówczyni (poznając przy tym jego prawdziwe imię). Opowiedział, że miał wypadek, w którym ciężko ranne zostały trzy osoby i aby „dogadać się” z poszkodowanymi potrzebne są pieniądze (równowartość 7,5 tys. funtów brytyjskich czyli około 43 tysiące złotych). Dalsze instrukcje przekazywał kobiecie podstawiony „policjant”. Mieszkanka naszego miasta już w trakcie rozmowy nabrała podejrzeń co do wiarygodności telefonujących. Umiejętnie przeciągała rozmowę i pozostając na linii lub rozłączając się, miała czas na potwierdzenie czy u prawdziwego zięcia jest wszystko w porządku oraz na zawiadomienie dyżurnego myślenickiej policji. Kiedy kobieta mówiła do „policjanta”, że potrzebuje czasu na zebranie gotówki, w miejscu zamieszkania 61-latki zasadzkę na odbiorcę pieniędzy urządzili myśleniccy funkcjonariusze z wydziału kryminalnego. Kiedy pod drzwiami pojawił się „kurier”, kobieta uzyskała od niego wyraźne potwierdzenie, że chce odebrać gotówkę. Wtedy do akcji wkroczyli policjanci. Mężczyzna na ich widok podjął ucieczkę. Zamiar ten się nie udał. Został zakuty w kajdanki na ulicy, kilka metrów od wejścia do domu pokrzywdzonej. Do przekazania gotówki nie doszło. 22-letni krakowianin trafił do policyjnego aresztu. Dziś [8 października br.] usłyszy zarzuty karne. Za przestępstwo oszustwa grozi mu kara pozbawienia wolności do lat 8.

Sami poszkodowani przez oszustów przestrzegają przed łatwowiernością i naiwnością. Do ich spostrzeżeń przyłączają się policjanci, zalecając nieufność, ograniczone zaufanie do wszystkich obcych odwiedzających nasze domy lub dzwoniących do nas. Policja prosi, aby:

 absolutnie nie przekazywać ani złotówki nieznajomym, przysłanym do nas przez będącego w potrzebie członka rodziny (lepiej być skrajnie podejrzliwym, niż w kilka chwil wszystko stracić),
 zachować zimną krew i weryfikować podawane – często dramatyczne – opisy przypadków jakie spotkały telefonicznego rozmówcę,
 w razie wątpliwości przekazać słuchawkę innemu domownikowi, jeśli jest w mieszkaniu,
 wypytać o zwrotny numer telefonu i po potwierdzeniu prawdziwości podanych informacji, oddzwonić,
 nie urywać faktu takiej rozmowy lub rozmów przed innymi członkami rodziny,
 naturalnie, jak najszybciej zgłaszać policji o takiej próbie oszustwa,
 nie wierzyć okazjom do łatwego wzbogacenia się kosztem gromadzonych oszczędności, uwaga na domokrążców oferujących podejrzane towary,
 sprawdzać dane (z dokumentu i w okularach) każdego podającego się za urzędnika, montera, elektryka, policjanta, w razie wątpliwości – każąc mu pozostać za drzwiami – należy dzwonić do siedziby podmiotu, z którego go wysłano, po potwierdzenie,
 pamiętać o tym, że żadna z szanujących się instytucji nie ma w zwyczaju pobierać gotówki w mieszkaniach klientów, opłaty regulujemy najczęściej w okienku kasowym lub przelewem na konto bankowe.

Akcja „Masz prawo do mediacji”

W tym roku Międzynarodowy Dzień Mediacji przypada na 15 października, natomiast Tydzień Mediacji odbędzie się w dniach 12-17 października. Koncepcja tegorocznych obchodów przebiegających pod hasłem „Masz prawo do mediacji” opiera się na propagowaniu inicjatyw lokalnych, włączeniu lokalnych środowisk do działań, a także współpracy pomiędzy ośrodkami mediacyjnymi, wymiarem sprawiedliwości i Ministerstwem Sprawiedliwości. Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych: „Mediacja to próba doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu karnego na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnej wobec stron i ich konfliktu, czyli mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga – nie narzucając jednak żadnego rozwiązania – w wypracowaniu porozumienia ” (prof. dr hab. Ewa Bieńkowska).

Postępowanie mediacyjne daje stronom możliwość współdecydowania w swojej sprawie. Pozwala poznać i zrozumieć stanowisko drugiej strony. Ułatwia wzajemne relacje między pokrzywdzonym a sprawcą przestępstwa po popełnieniu przestępstwa i umożliwia wspólne funkcjonowanie w społeczeństwie bez poczucia krzywdy czy zagrożenia.

Pozytywnymi aspektami w procesie mediacji jest wypracowanie przez strony przy udziale mediatora satysfakcjonującej ugody, a przede wszystkim uzyskanie szybkiego naprawienia szkody i zadośćuczynienia dla pokrzywdzonego za doznaną krzywdę od sprawcy przestępstwa z pominięciem prowadzenia postępowania egzekucyjnego.

Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych regulują przepisy: Kodeksu postępowania karnego w art. 23a, 40-42, 492-494, 619 § 2; Kodeksu karnego w art. 53; Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 13.06.2003 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych (Dz. U. z 2003 r. nr 108, póz. 1020).

Postępowanie mediacyjne jest dobrowolne. Sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator lub policja może z inicjatywy lub za zgodą pokrzywdzonego i oskarżonego skierować sprawę do postępowania mediacyjnego między pokrzywdzonym i oskarżonym, (art. 23a § 1 kpk). W przypadku niewyrażenia zgody na rozpoczęcie lub kontynuowanie mediacji przez którąś ze stron postępowania, mediacja zostaje przerwana.

Postępowanie mediacyjne jest poufne; uzyskane w jego trakcie informacje nie mogą być wykorzystywane ani przez mediatora, ani na użytek dalszego postępowania karnego.

Sąd w postanowieniu o skierowaniu sprawy do mediacji powołuje do przeprowadzenia postępowania mediacyjnego instytucję lub osobę godną zaufania spośród osób wpisanych do wykazu, prowadzonego w sądzie okręgowym w oparciu o przepisy Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 13.06.2003 r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych (Dz. U. nr 108, póz. 1020).

Lista mediatorów wpisanych do wykazu przez Prezesa Sądu Okręgowego w Krakowie dostępna jest na stronie internetowej Sądu Okręgowego w Krakowie. Postępowanie mediacyjne nie powinno trwać dłużej niż miesiąc, jednak za zgodą stron, czas trwania mediacji może zostać przedłużony (art. 23a § 2 kpk). Po przeprowadzeniu postępowania mediacyjnego mediator sporządza sprawozdanie z jego przebiegu i wyników (wraz z ewentualną zawartą przez strony ugodą, mediator przedstawia sądowi). Dokument ten nie zawiera treści wypowiadanych przez strony podczas postępowania mediacyjnego, a jedynie informację o liczbie, terminach, miejscach spotkań, wskazanie osób biorących udział w mediacji oraz o wyniku postępowania mediacyjnego (czy zawarto ugodę, czy też do zawarcia ugody nie doszło). Ugoda mediacyjna zawarta w sprawie z oskarżenia publicznego jest dokumentem zawierającym zgodne deklaracje stron, co do sposobu zakończenia sprawy. Nie ma ona mocy prawnej, stąd też w sprawie takiej musi zostać wydany wyrok. Treść ugody mediacyjnej sąd bierze jednak pod uwagę przy rozstrzygnięciu sprawy karnej, co może skutkować dla sprawcy:

• orzeczeniem kary grzywny lub ograniczenia wolności zamiast kary pozbawienia wolności do lat 5 (art. 58 § 3 kk);
• odstąpieniem od wymierzenia kary z równoczesnym orzeczeniem środka karnego zamiast kary pozbawienia wolności do lat 3, grzywny lub ograniczenia wolności (art. 59 § 1 kk);
• nadzwyczajnym złagodzeniem kary (art. 60 § 2 pkt 1 kk);
• odstąpieniem od wymierzenia kary, a nawet od obligatoryjnego orzeczenia środka karnego we wszystkich wskazanych w ustawie przypadkach;
• uznaniem, iż czyn stanowi wypadek mniejszej wagi;
• warunkowym umorzeniem postępowania w sprawie o czyn zagrożony karą nie przekraczającą 5 lat pozbawienia wolności; (art. 66 § 3 kk);
• uwzględnieniem wniosku oskarżonego o dobrowolne poddanie się karze (art. 387 kpk);
• uznaniem faktu zawarcia ugody jako okoliczności łagodzącej przy wymiarze kary.

W sprawie z oskarżenia prywatnego zawarcie ugody w postępowaniu mediacyjnym skutkuje umorzeniem postępowania karnego. Ugoda taka jest tytułem wykonawczym po nadaniu przez sąd klauzuli wykonalności (art. 492 – 494 kpk). Koszty postępowania mediacyjnego nie obciążają w żadnym zakresie stron postępowania. Ponosi je Skarb Państwa, (art. 619 § 2 kpk).
Funkcjonariusze przypominają o konsekwencjach istniejących regulacjach i konsekwencjach prawnych przestępstw związanych z dewastacją cmentarzy wojennych 

W związku z ujawnionymi w naszym kraju incydentami dewastacji cmentarzy wojennych, policja uświadamia co do odpowiedzialności i skutków prawnych tego typu działań. Należy pamiętać, że według obowiązującego prawa, do grobów i cmentarzy wojennych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych – tym samym groby te są chronione tak jak groby osób cywilnych.

Natomiast szczegółowe uregulowania w tym zakresie wynikają z umowy między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Federacji Rosyjskiej o grobach i miejscach pamięci ofiar wojen i represji, zawartej 22 lutego 1994 r. Umowa ta reguluje współpracę Stron w zakresie rozwiązania wszelkich spraw związanych z ustaleniem, rejestracją, urządzeniem, zachowaniem i należytym utrzymaniem miejsc spoczynku polskich w FR i rosyjskich w RP – żołnierzy i osób cywilnych poległych, pomordowanych i zamęczonych w wyniku wojen i represji. Strony, realizując współpracę, kierują się postanowieniami Konwencji Genewskich o ochronie ofiar wojny z 12 sierpnia 1949 r. (art. 1 ust. 1). Do szczegółowych rozwiązań zawartych w cytowanej umowie dotyczących wykonywania postanowień Konwencji Genewskich i ustawy o grobach i cmentarzach wojennych z 28 marca 1933 r., należy wymienić te postanowienia, które nie zostały zapisane w wymienionych powyżej aktach prawnych, a mianowicie:

art. 2 ust. 5 – w poszczególnych przypadkach, za zgodą Stron, sposób urządzenia i utrzymania miejsc pamięci i spoczynku może zostać dodatkowo sprecyzowany,
art. 3 ust. 2 – Strony będą dążyć do usunięcia z terenu otaczającego miejsca pamięci i spoczynku wszelkich obiektów nie licujących z powagą tych miejsc,
art. 3 ust. 3 – Strony zobowiązują się do natychmiastowego wzajemnego informowania o wszelkich przypadkach wandalizmu wobec miejsc pamięci i spoczynku oraz do podejmowania niezwłocznych działań w celu przywrócenia tym miejscom należytego porządku, ukarania sprawców zgodnie z ustawodawstwem swojego państwa i zapobiegania podobnym aktom w przyszłości,
art. 4 ust. 1 – ekshumacja szczątków zwłok żołnierzy i osób cywilnych w celu identyfikacji lub przekazania ich do pochowania w ojczyźnie, będzie prowadzona wyłącznie na prośbę zainteresowanej Strony i za zgodą tej Strony, na której terytorium one spoczywają,
art. 5 ust. 1 – zmiany miejsc spoczynku szczątków zwłok, w którym zostały pochowane odbywają się tylko w sytuacjach wyjątkowych; o planowanej zmianie miejsca spoczynku będą niezwłocznie poinformowane władze drugiej Strony,
art. 6 ust. 1 – każda ze Stron, po uzgodnieniu z drugą Stroną przyjmie na swoim terytorium specjalne grupy robocze w celu przeprowadzenia przedsięwzięć związanych z ustalaniem danych osobowych poległych, pomordowanych i ich upamiętnienia oraz wykonania innych działań przewidzianych w artykułach 1–5 tej umowy.

W polskim systemie prawnym przewidziano następujące konsekwencje prawne: w ustawie z dnia 28 marca 1933 r. o grobach i cmentarzach wojennych, art. 9. (…) kto zachowuje się na cmentarzu lub grobie wojennym w sposób nie licujący z powagą miejsca, jeżeli czyn nie stanowi przestępstwa, podlegającego karze surowszej, ulega w drodze administracyjnej karze aresztu do 6 tygodni i grzywny do 500 zł lub jednej z tych kar. W Kodeksie karnym – art.  262. § 1 – kto znieważa zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarłego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Jak wynika z przedstawionych danych, strona polska urządzając i utrzymując cmentarze sowieckie na swoim terytorium w pełni wywiązuje się z zobowiązań wynikających z przepisów obowiązującego prawa.

Źródło-KPP Myślenice