MSZA ŚWIĘTA W INTENCJI ŻOŁNIERZY NIEZŁOMNYCH – NIEDZIELA 27 LUTEGO 2022

„…Niepodległość nie jest Polakom dana raz na zawsze, … niepodległość jest dobrem nie tylko cennym, ale i kosztownym…” – Józef PILSUDSKI

W niedzielę 27 lutego br. o godzinie 11.00 odprawiona została Msza Święta w intencji „Żołnierzy Zgrupowania

Partyzanckiego »Błyskawica«, Oddziału Partyzanckiego »Wiarusy«, poległych za Ojczyznę, pomordowanych i zmarłych Żołnierzy Niezłomnych, w 75 rocznicę śmierci mjr Józefa KURASIA »Ognia«”. Eucharystię w niedzielę poprzedzającą wypadający we wtorek 1 marca Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych sprawowali ksiądz proboszcz Ryszard PAWLUŚ, oraz ksiądz rodak Józef MACIOŁ.

W trakcie Mszy Świętej – w modlitwie powszechnej zgromadzeni modlili się w intencji ofiar rosyjskiej inwazji na Ukrainę, o wytrwałość dlaNarodu Ukraińskiego w godzinie próby, wspomniano mjr Józefa KURASIA ps. „Ogień”, dowódcę Zgrupowania „Błyskawica”, dowódców oddziałów Partyzanckich „Znicz”, „Zorza”, „Wiarusy”, żołnierzy tycz oddziałów Podziemia Niepodległościowego, oraz pochodzących z naszej miejscowości Żołnierzy Niezłomnych.

Szczególna wymowę zyskała odmówiona na zakończenie Eucharystii „modlitwa do Św. Michała Archanioła” z racji tego, że Św. Michał Archanioł jest patronem Ukrainy i miasta Kijowa.

…

W sobotni wieczór 26 lutego br. przedstawiciele Komitetu Społecznego im. Św. Sebastiana w Skomielnej Białej „wciągnęli na maszt” flagę państwową i zapalili znicze przy obelisku upamiętniającym tragiczne wydarzenia, jakie rozegrały się w naszej miejscowości 3 września 1939 roku.

***

Przypomnijmy sylwetki ŻOŁNIERZY NIEZŁOMNYCH pochodzących ze Skomielnej Białej:

I. „Nieuchwytny” – na początku „najstarszy ze skomielniańskich” Żołnierzy Niezłomnych, w chwili zakończenia II Wojny Światowej miał 51 lat i spore doświadczenie życiowe. Dla komunistycznego aparaty terroru – Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) i Milicji Obywatelskiej (MO) stał się „nieuchwytny”. Komunistyczna policja polityczna i jej agentura ścigali go bezskutecznie przez z górą dziesięć lat.

…

Tym „Nieuchwytnym” był Franciszek ZAJĄC syn Marcina i Katarzyny zd. SPÓRNA urodzony w Skomielnej Białej dnia 27 lipca 1894r. W latach 1900-1906 uczęszczał do Szkoły Ludowej 2 klasowej mieszanej w Skomielnej Białej, którą kierował Jan FULIŃSKI. W dniu 12.10.1926 roku poślubił Mariannę ŁOPATA – córkę Feliksa (współtwórcy Straży Ogniowej i Kółka Rolniczego w Skomielnej Białej). Związek małżeński pobłogosławił ksiądz Ludwik BOMBOL. W akcie ślubu zapisano, że „pan młody”, który był funkcjonariuszem Posterunku Policji Państwowej w Jordanowie, otrzymał zgodę przełożonych na „zmianę stanu cywilnego”. Sierżant Franciszek ZAJĄC pełnił służbę w Sieprawiu, gdzie był komendantem tamtejszego posterunku Policji Państwowej.

…

Pierwsze latach II Wojny Światowej Franciszek ZAJĄC spędził na Węgrzech, gdzie był internowany. Z Węgier powrócił w 1941 roku. Po powrocie do Generalnego Gubernatorstwa podjął współpracę z Podziemiem Niepodległościowym. Działał w Kierownictwie Walki Cywilnej w Powiatowej Delegaturze Rządu w Myślenicach, gdzie przyjął pseudonim „Lubończyk”.

…

Kierownictwo Walki Cywilnej, podobnie jak Państwowy Korpus Bezpieczeństwa (podziemna policja) zajmowała się głównie zwalczaniem pospolitego bandytyzmu, oraz rozpoznawaniem działalności obcych wywiadów (działalność kontrwywiadowcza), w tym będącej sowiecką agenturą Polskiej Partii Robotniczej (PPR) i Gwardii Ludowej (GL), potem Armii Ludowej (AL) i innych grup komunistycznych i lewicowych. Kierownictwo Walki Cywilnej zajmowało się prowadzeniem śledztw i obserwacji, oraz wykonywaniem wyroków śmierci na kolaborantach zdrajcach i Niemcach, którzy dopuszczali się zbrodni przeciwko narodowi polskiemu.

…

W latach niemieckiej okupacji „Lubończyk” działał na pograniczu obecnych powiatów Myślenickiego, Krakowskiego i Wielickiego. Ukrywał się w miejscowościach położonych w okolicach Myślenic, Dobczyc i Wieliczki.

…

Po zakończeniu II Wojny Światowej „Lubończyk” ujawnił się przed komunistycznymi władzami bezpieczeństwa – miało to miejsce 1 października 1945 roku. W tym czasie związał się ze Stronnictwem Pracy w Krakowie, zamieszkał w podkrakowskich Wróblowicach. Ujawnionego członka Armii Krajowej komuniści nie pozostawili jednak „w spokoju”. Był poszukiwany prze komunistyczne UBP i MO. Ukrywał się do sfałszowanych przez komunistów wyborów do sejmu ustawodawczego, które odbyły się 19 stycznia 1947 roku. Jedną z pierwszych uchwał „nowego sejmu” była tzw. „amnestia”, którą ten uchwalił 22 lutego 1947 roku. „Amnestia” obejmowała „żołnierzy i działaczy podziemia antykomunistycznego”.

Dnia 22 kwietnia 1947 roku Franciszek ZAJĄC – poszukiwany przez komunistyczny aparat terroru – żołnierz Armii Krajowej „ujawnił się” przed organami wojewódzkiego UBP w Krakowie, po czym „rozpłynął się” w rzeszach ludzi, którzy przemierzali Polskę we wszystkie strony „szukając miejsca dla siebie w nowej komunistycznej rzeczywistości”.

Komunistyczne organy terroru (z Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa z Myślenic, z powiatowego MO z Myślenic, Powiatowe MO z Wadowic, Wojewódzkiego MO z Krakowa) przez cały czas gromadziły informacje dotyczące wojennej działalności „Lubończyka”, którego próbowano ująć. Wykorzystywano do tego sieć agenturalną, w tym także renegatów – żołnierzy Armii Krajowej, którzy podjęli współpracę z komunistycznymi organami terroru. W dokumentach przechowywanych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie (sygnatura IPN Kr 010/4861) znajdujemy dokumenty „wytworzone” przez komunistyczne organy i ich agenturę w latach 1945-1956. Znamienne jest, że „komunistyczni dochodzeniowcy”, gromadząc informacje o „Lubończyku” zamierzali oskarżać konspiratora z Armii Krajowej o zwalczanie agentury gestapo, współpracowników Niemców – ludzi, którzy uczestniczyli w ściąganiu kontyngentów, wyłapywaniu młodzieży na roboty przymusowe do III Rzeszy, oraz pospolitych bandytów, którzy napadali na mieszkańców, wreszcie renegatów z AK, którzy będąc członkami podziemnego Wojska Polskiego dokonywali napadów o charakterze bandyckim.

…

„Nieuchwytny” – Franciszek ZAJĄC ps. „Lubończyk” powrócił do rodzinnej Skomielnej Białej pod koniec lat 50-tych. Zamieszkał wraz z żoną Marianną, z którą był w „przymusowej separacji” od wybuchu II Wojny Światowej.

Franciszek ZAJĄC zmarł w dnia 22 października 1964 roku (w wieku 70 lat) na zapalenie płuc. Pochowany na cmentarzu w Skomielnej Białej przez ekspozytora parafii księdza Władysława BODZKA, spoczywa w jednej mogile wraz ze swoją żoną Marianną, która zmarła dnia 17 lipca 1988 roku.

…

II. Historia, jakich wiele – czyli młodzi, którzy wystąpili z bronią w ręku przeciwko komunistycznej „władzy ludowej”.

Żołnierzami Zgrupowania „Błyskawica”, którego dowódcą był mjr Józef KURAŚ ps. „Ogień” byli:

-Władysław CHARIASZ pseudonim „Gryf” – syn Marcelego i Marianny zd. PĘDZIMĄŻ, urodzony 6 kwietnia 1923 roku. W chwili zakończenia II Wojny Światowej miał 22 lata.

Aresztowany przez PUBP w Myślenicach dnia 3.11.1945r. za przynależność do Zgrupowania „Błyskawica”, dnia 14.01.1946r. skazany przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie otrzymał karę czterech lat więzienia.

-Józef PĘDZIMĄŻ pseudonim „Sęp” – syn Wawrzyńca i Katarzyny zd. LEWEK, urodzony 3 kwietnia 1922 roku W chwili zakończenia II Wojny Światowej miał 23 lata.

Aresztowany w obławie, którą na terenie Skomielnej Białej zorganizowały połączone siły UBP i KBW w dniu 10 lipca 1946 roku – w trakcie „rozstrzelanego wesela”. Wiodącą rolę w wydarzeniach z 10 lipca 1946 roku odegrał późniejszy agent bezpieki – „Felek”, który poinformował UB-ków i KBW, że na weselu Józefa URBAŃCZYKA z Marianną zd. BAL na roli Dział przebywa pięciu partyzantów: Józef ZAJĄC ps. „Groźny”, Julian MIŚKOWIEC ps. „Turek”, Ignacy WACŁAWIK ps. „Śmiały”, Józef PAPIEŻ ps. „Sęp”, oraz Stefan CZEREMUGA. W trakcie obławy zginął Józef ZAJĄC „Groźny”, oraz 21 letnia mieszkanka Skomielnej Białej, aresztowani zostali: Józef PEDZIMĄŻ ps. „Sęp”, Julian MIŚKOWIEC ps. „Turek” i Szczepan CZERWMUGA, Z obławy wymknął się Ignacy WACŁAAWIK ps. „Śmiały” „Sęp”aresztowany „z bronią w ręku” został osądzony przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie w dniu 19.04.1947roku, otrzymał karę siedmiu lat więzienia.

-Jan CHARIASZ pseudonim „Blondyn” – syn Marcelego i Marianny zd. PĘDZIMĄŻ, urodzony 5 sierpnia 1924 roku. W chwili zakończenia II Wojny Światowej miał 21 lat.

Poległ w walce z obławą, którą przeciwko partyzantom Zgrupowania mjr „Ognia” przeprowadziły siły sowieckiego NKWD dnia 28 kwietnia 1945 roku. Pochowany na cmentarzu w Ochotnicy Górnej, jego grób został zidentyfikowany i odnowiony staraniem Krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej oraz władz Gminy Ochotnica Dolna w czerwcu 2020 roku.

…

III. Historia tragiczna najmłodszego Żołnierza Niezłomnego pochodzącego z naszej miejscowości. Życiorys zakończony karą śmierci.

-Jan (Mieczysław) ADAMIEC pseudonim „Ciemny” – syn Andrzeja i Wiktorii zd. BUKSA, urodzony 23 września 1925 roku. W chwili zakończenia II Wojny Światowej miał 20 lat.

W latach 1932-1937 uczęszczał do Szkoły Powszechnej w Skomielnej Białej, której kierownikami byli Kazimierz CZPKIEWICZ, a następnie Tadeusz PRUS-WIŚNIOWSKI.

…

Mieczysław ADAMIEC od jesieni 1943 roku należał do Armii Krajowej – był wywiadowcą, następnie żołnierzem grupy, która wchodziła w skład 3.Pułku Strzelców Podhalańskich AK. Zmobilizowany w ramach Akcji „Burza” latem 1944 roku, „z lasu” wrócił do domu przed Świętami Bożego Narodzenia w 1944 roku. Nie ujawnił się przed komunistycznymi władzami bezpieczeństwa, posiadanej broni nie oddał, bo „…nie było takiego rozkazu…”. Został zadenuncjonowany na UBP w Myślenicach przez dwóch mieszkańców Skomielnej Białej: komunistę, członka tzw. Polskiej Partii Robotniczej – referenta świadczeń rzeczowych, (czyli komunistycznego funkcjonariusza odpowiedzialnego za ściąganie należności w naturze od „zubożonych wojną i niemiecką okupacją”, oraz przejściem „wyzwoleńczej Armii Czerwonej” mieszkańców wsi) – Romana RYBAKA i późniejszego tajnego współpracownika komunistycznej bezpieki o pseudonimie „Felek”.

…

„Ciemny” został aresztowany 12 lutego 1946 roku w Skomielnej Białej. Przeszedł przez areszty MBP w Myślenicach i w Krakowie. Sądzony za przynależność do Zgrupowania „Błyskawica” – choć należał do „podziemia po-AK-owskiego” przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie, skazany na karę czterech lat więzienia został osadzony w „więzieniu św. Michała” przy ul. Senackiej w Krakowie.

Mieczysław ADAMIEC brał aktywny udział (z bronią w ręku) w opanowaniu więzienia i ucieczce zorganizowanej przez „krakowską kompanię zgrupowania mjr »Ognia« dowodzonej przez Jana JANUSZA »Siekierę« dnia 18 sierpnia 1946 roku”.

Aresztowany w czasie ucieczki. Brutalnie przesłuchiwany, osądzony „w trybie doraźnym” – bez możliwości wnoszenia apelacji w dniu 31 sierpnia 1946 roku. Mieczysław ADAMIEC wraz z dwoma towarzyszami za udział w opanowaniu „więzienia św. Michała” został skazany na karę śmierci. W stosunku do niego – jako jedynego ze skazanych – „Prezydent K.R.N.” Bolesław BIERUT – sowiecki agent – „z prawa łaski nie skorzystał”.

Wyrok śmierci na partyzancie został wykonany przez rozstrzelanie (strzałem w tył głowy) dnia 25 września 1946 roku – w dwa dni po jego 21 urodzinach !!!

Mieczysław ADAMIEC został „pochowany sowiecką metodą” – wrzucony do niezidentyfikowanego dołu w obrębie cmentarza rakowieckiego. Miejsce pochówku zostało odnalezione przez „pion poszukiwawczy” krakowskiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w jesieni 2017 roku. O fakcie tym poinformował w trakcie obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Skomielnej Białej w dniu 1 marca 2018 roku dr Dawid GOLIK „szef” pionu ds. Poszukiwań i Identyfikacji Oddziału IPN w Krakowie.

…

Przez lata istnienia PRL-u zgodnie z obowiązującą komunistyczną polityką historyczną o Żołnierzach Wyklętych należało milczeć lub mówić źle. W wydawanych w tamtym czasie w milionowych nakładach książkach pisanych przez „utrwalaczy władzy ludowej” Żołnierze Podziemia Antykomunistycznego byli przedstawiani jako „bezideowi bandyci prześladujący »prawowiernych« członków PPR-u i innych komunistycznych organizacji, zwalczani »rycerskimi metodami« przez »prawdziwych czekistów« z UBP, MO, ORMO i KBW”. W tym iście „komunistycznym duchu” przemawia i w czasach obecnych – po z górą trzydziestu latach od tzw. „obalenia komunizmu w Polsce” wielu ludzi powiązanych z partiami lewicowymi i lewackimi, „ludzi kultury i nauki”, wreszcie „szarych obywateli”, którzy wiedzę na temat „bandytów z lasu” czerpali z książek, które powstały w czasach „głębokiej komuny”, bądź opracowań współczesnych pisanych przez „pogrobowców utrwalaczy władzy ludowej”.

…

Komitet Społeczny im. Świętego Sebastiana w Skomielnej Białej składa serdeczne podziękowania wszystkim, którzy wzięli udział w dzisiejszej, wspólnej modlitwie w intencji Żołnierzy Niezłomnych.

…

PODZIĘKOWANIE

Składam podziękowanie za udostępnienie materiałów z archiwów:

-Parafii Rzymsko-katolickiej pod wezwaniem Św. Sebastiana w Skomielnej Białej księżom: Ryszardowi PAWLUSIOWI i Andrzejowi WASILEWSKI-KRUK,

-Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA – dyrektorowi Jerzemu KOŁPAKOWI,

-za wskazówki i konsultacje dr Dawidowi GOLIKOWI pracownikowi naukowemu Oddziału IPN w Krakowie,

-pracownikom Archiwum IPN w Krakowie za okazaną pomoc w poszukiwaniu dokumentów,

-szczególne podziękowanie kieruję na ręce rodzin Żołnierzy Niezłomnych za udostępnione fotografie z albumów rodzinnych – autor.

W przygotowaniu życiorysów Żołnierzy Niezłomnych pochodzących ze Skomielnej Białej wykorzystano materiały:

I. źródła:

1.druki Parafii Rzymsko-katolickiej pod wezwaniem św. Sebastiana w Skomielnej Białej – rękopisy i druki:

a) księga „Liber Natorum et Baptistatorum”,

b) księga „Liber Copulatorum”,

c) księga „Liber mortuorum” i „Liber defunctorum”,

2.dokumenty Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA w Skomielnej Białej – druk i rękopis – Archiwum Szkoły Podstawowej im. Władysława ORKANA w Skomielnej Białej:

a)„Szkoła Ludowa II klasowa w Skomielnej Białej Katalog główny wraz z wykazem klasyfikacyjnym” ,

b) „Ocena sprawowania się i postępów w nauce uczniów

3.akta z Archiwum Oddziału IPN w Krakowie o sygnaturach:

-IPN Kr 010/4861,

-IPN Kr 110/1151,

-IPN Kr 110/172,

-IPN Kr 110/566

opracowania

I.pisane:

1.Piotr KOŁAKOWSKI „Pretorianie Stalina Sowieckie służby bezpieczeństwa i wywiadu na ziemiach polskich 1939-1945” – Bellona – Warszawa 2010,

2.Dawid GOLIK „Z wiarą w zwycięstwo … Oddział partyzancki »Wiarusy« 1947-1949” – Instytut Pamięci Narodowej – Kraków 2010,

3.Maciej KORKUĆ „Zostańcie wierni tylko Polsce… Niepodległościowe Oddziały Partyzanckie w Krakowskim (1944-1947)”- Avalon – Kraków 2015,

4.Andrzej ZASIECZNY „Sowieckie krety” – Bellona – Warszawa 2016,

5.Dawid GOLIK, Maciej KORKUĆ „Józef Kuraś »Ogień« i Zgrupowanie Partyzanckie »Błyskawica«” – Instytut Pamięci Narodowej – Kraków 2017,

6.Dawid GOLIK „Stanisław Ludzia »Harnaś«” – Instytut Pamięci Narodowej – Kraków 2019,

7.Dawid GOLIK „Adam Domalik »Kowboj«, Antoni Wąsowicz »Roch«” – Instytut Pamięci Narodowej – Kraków 2019,

8.Dawid GOLIK „Wiarusy” – Instytut Pamięci Narodowej – Kraków 2019,

9.Dawid GOLIK „Wojciech Frodyma „»Mucha«, Ryszard Kałaput »Pomsta«, Tadeusz Kościelniak »Silny«” – Instytut Pamięci Narodowej – Kraków 2020,

II.w formacie elektronicznym:

10.„Mogiły ocalone od zapomnienia” – wiadomość ze strony Gminy Ochotnica Dolna z dn. 16.01.2021r. – https://www.ochotnica.pl/pl/211/5351/mogily-ocalone-od-zapomnienia.html;