79 ROCZNICA WYBUCHU POWSTANIA WARSZAWSKIEGO 1.08.1944 – 1.08.2023

„Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości”– Józef PIŁSUDSKI.

Dnia 1 sierpnia o godzinie 17.00 mija 79 lat od wybuchu w 1944 roku Powstania w Warszawie.

W związku błyskawicznymi postępami sowieckiej ofensywy letniej Rząd Polski w Londynie oraz Dowództwo Armii Krajowej podjęło decyzję o oswobodzeniu Warszawy „własnymi siłami podziemnej Armii” przed wkroczeniem do stolicy sowietów. Podejmujący te trudną decyzję liczyli, że uwieńczone sukcesem antyniemieckie powstanie w stolicy da Polakom możliwość decydowania o własnym losie.

Działania, jakie podejmowali sowieci stawiały pod znakiem zapytania te plany i nadzieje. Na wschodnich terenach II Rzeczypospolitej gdzie żołnierze Armii Krajowej wspierali sowietów w walce z cofającymi się Niemcami dalsze losy podziemnego wojska były tragiczne. Oficerowie i żołnierze ginęli z rąk NKWD, byli deportowani w głąb Związku Sowieckiego w najlepszym wypadku wcielano ich w szeregi podległego sowietom tzw. „ludowego” Wojska Polskiego.

Także polityczne działania sowietów stawiały w trudnej sytuacji kierownictwo Polskiego Państwa Podziemnego. Utworzony w Moskwie Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego – ta jawnie sowiecka agentura – tworzyła od 22 lipca 1944 roku pod osłoną bagnetów czerwonej sowieckiej armii „politykę faktów dokonanych” na ziemiach polskich „na zachód od Bugu”.

„… o piątej (17.00) tak jak było umówione, we wszystkich dzielnicach miasta rozpętało się piekło. Główne placówki Niemców zostały zaatakowane przez grupy młodych śmiałków z biało-czerwonymi opaskami na ramionach. Ludność cywilna znajdowała się jeszcze na ulicach. Niektórzy dostali się w krzyżowy ogień i na zawsze odcięto ich od rodzinnych domów. Wkrótce na szczycie Prudentialu, najwyższego budynku w mieście, powiewał już biało-czerwony sztandar. Zdobyto niemieckie magazyny żywnościowe i umundurowania na Stawkach, gmach PKO i hotel Victoria przy ulicy Jasnej, budynek Sądu Apelacyjnego na placu Krasińskich, gmach Dyrekcji Kolei na Pradze. Straty wraz z rozstrzelanymi przekroczyły 2.000 ludzi. Podobne straty ponieśli alianci podczas desantu na plażach Normandii. … Wieczorem 1 sierpnia, oceniając nadesłane raporty, dowiedziano się tam, że wielu kluczowych celów nie udało się zdobyć. Powstańcy nie odnieśli żadnych większych sukcesów na placu Zamkowym, w rejonie twierdzy niemieckich sił policyjnych w alei Szucha i na lotnisku Okęcie; we wszystkich tych miejscach mieli znaczne straty. A przede wszystkim nie udało im się zdobyć kontroli ani nad zachodnimi, ani nad wschodnimi krańcami dwóch głównych mostów na Wiśle. Wiedzieli już, że być może czeka ich bardzo długa walka…”

Odpowiedzią Niemców na podjęte przez Powstańców działania była fala terroru i morderstw na masową skalę. Niemieckie działania obliczone na złamanie ducha walczących skierowano przeciwko bezbronnej ludności cywilnej. Realizowano je z rozkazu najwyższych władz niemieckich. „…Każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. Warszawa ma być zrównana z ziemią i w ten sposób ma być stworzony zastraszający przykład dla całej Europy…” – brzmiał rozkaz Adolfa HITLERA i Heinricha HIMMLERA wydany 1 sierpnia 1944r. dowódcom SS i Wehrmachtu.

…

Polityczne i militarne cele Powstania Warszawskiego nie zostały osiągnięte. Alianci zachodni nie wykazali się wystarczającą determinacja w udzielaniu Powstańcom pomocy militarnej i materiałowej, sowiecka armia czerwona „zamarła w oczekiwaniu” na wschodnim brzegu Wisły czekając, aż Niemcy „rozprawią się” z „polskimi faszystami”.

Powstanie Warszawskie – bohaterski zryw wolności mieszkańców stolicy Polski, trwał sześćdziesiąt trzy dni – do 2 października 1944 roku.

Polacy nie znali wszystkich ustaleń ze spotkań „wielkiej trójki” w trakcie konferencji w Teheranie i Jałcie. Anglicy w imię własnych interesów zdradzili swojego „najwierniejszego sojusznika”. Europa została tam podzielona pomiędzy zwycięzców, niebawem rozdzieliła ją na dziesiątki lat „Żelazna Kurtyna”.

…

Aby uczcić bohaterski zryw ludności stolicy w 1944 roku dnia 1 sierpnia o godzinie 17.00 zawyją syreny i zatrzymany zostanie ruch kołowy nie tylko w Warszawie, ale także w całej Polsce. Pamięć o Bohaterach sierpnia 1944’ jest żywa, choć przeciwko manifestowaniu patriotycznych postaw, włączeniu syren, występują „liberalni i lewaccy włodarze” wielu miast w Polsce (w dniu 1 sierpnia 2022 roku ci lewaccy hipokryci zasłaniali się „traumą ukraińskich dzieci, które przeraża ryk syren”, gdy ukraińskie miasta bombardują ruscy – następcy bolszewickiej czerwonej armii).

opracował: a.m.

wykorzystałem materiały i cytaty z książek:

-Norman DAVIES „Powstanie 44” – Znak – Kraków 2004,

-Tadeusz BÓR-KOMOROWSKI „Armia Podziemna” – Bellona – Warszawa 2009,

-Jonathan WALKER „Polska osamotniona” – Znak – Kraków 2010,

-Nikołaj IWANOW „Powstanie Warszawskie widziane z Moskwy” – Znak – Kraków 2010,

-Tadeusz SAWICKI „Rozkaz zdławić Powstanie” – Bellona – Warszawa 2019,

-Piotr KOŁAKOWSKI „Pretorianie Stalina” – Bellona – Warszawa 2019,