KARTKA Z KALENDARZA 23.04.1897 – 23.04.2022 125.ROCZNICA URODZIN PŁK WOJCIECHA WÓJCIKA – DOWÓDCY 1.PUŁKU PIECHOTY KORPUSU OCHRONY POGRANICZA

„Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości”– Józef PIŁSUDSKI.

Wojciech Stanisław WÓJCIK urodził się 23 kwietnia 1897 r. w Płaszowie pod Krakowem w rodzinie Józefa i Katarzyny z PORĘBSKICH. Tam też uczęszczał do szkół. W 1914 r. wstępuje do formujących się Legionów Polskich. Jako szeregowiec 4.kompanii 2.Pułku Piechoty

bierze udział w kampanii karpackiej, bukowińskiej, besarabskiej i wołyńskiej. W maju 1918 r. jako chorąży 13.Pułku Piechoty uczestniczy w bitwie pod Kaniowem, gdzie dostaje się do niewoli niemieckiej, z której udaje mu się uciec i przedostać do Humania. Nawiązuje kontakt z Tajną Organizacją Wojskową i zebrawszy 30 ludzi kieruje ich przez Kijów i Moskwę do Murmańska. W Moskwie zostaje dwukrotnie aresztowany przez Rosjan jako podejrzany o pracę konspiracyjną z bolszewikami. Za to zostaje skazany na śmierć, której uniknął. Po kilkudniowym ukrywaniu się w Moskwie jest skierowany przez płk ŻYMIERSKIEGO do Kijowa w celu przewiezienia pieniędzy dla tajnej organizacji na Ukrainie oraz pisemnego rozkazu. W czasie przekradania się przez front bolszewicki zostaje schwytany przez żołnierzy wroga, ale w nadzwyczajny sposób udaje mu się wyrwać z rąk bolszewickich i uratować przesyłkę dla tajnej organizacji.

W sierpniu 1918 r. wraz z grupą 12 ludzi przedostaje się na Kubań do Jekaterynodaru, w rejonie, którego rozpoczęto formowanie 4.Dywizji Strzelców Polskich gen. Lucjana ŻELIGOWSKIEGO. Jako podporucznik, dowódca plutonu karabinów maszynowych walczy w rejonie Odessy z oddziałami bolszewickimi i ukraińskimi.

W 1919 r. wraca do kraju i wstępuje do Wojska Polskiego – jako dowódca batalionu, a później 5.kompanii 51.Pułku Piechoty – bierze udział w wojnie z bolszewikami. 27 kwietnia 1920 r. ppor. WÓJCIK wraz z dowodzoną przez siebie kompanią dociera w okolice wsi Matejkowo, gdzie nieprzyjaciel koncentruje znaczne siły celem przeprowadzenia kontrataku. Za męstwo wykazane na polu walki, Ojczyzna honoruje go Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego „Virtuti Militari”.

W okresie pokoju pełni służbę m.in. w: 52.Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Złoczowie, 51.Pułku Piechoty w Brzeżanach, 54.Pułku Piechoty w Tarnopolu, Dowództwie Okręgu Korpusu nr VI we Lwowie, 25.Dywizji Piechoty w Kaliszu, 35.Pułku Piechoty w Brześciu.

W marcu 1937 r. rozpoczyna służbę w Korpusie Ochrony Pogranicza jako dowódca batalionu „Stołpce” gdzie zajmuje stanowisko zastępcy dowódcy pułku KOP „Snów”   w Baranowiczach.

W lipcu 1939 r. powierzono mu obowiązki dowódcy 1.Pułku Piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza w składzie nowo utworzonej I.Brygady Górskiej. W ostatnich dniach sierpnia i pierwszego września 1939 roku sztab 1.Pułku Piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza stacjonował na plebani w Skomielnej Białej. O świcie 1 września, pododdziały pułku stawiły zaciekły opór nacierającym dywizjom niemieckiego XXII Korpusu Pancernego. W walkach w rejonie Wysokiej, oraz w pięciodniowej bitwie w Beskidzie Wyspowym – od Rabki do Kasiny Wielkiej pułk ponosi olbrzymie straty w ludziach i sprzęcie. Podczas działań opóźniających, dowódcy udaje się ustrzec jednostkę przed całkowitym zniszczeniem. Po przekroczeniu Sanu 10 września zostaje przeprowadzona reorganizacja I.Brygady Górskiej. Z jej pozostałości oraz resztek baonu Obrony Narodowej „Zakopane” i innych rozbitych oddziałów sformowano zbiorczy pułk KOP, powierzając jego dowództwo ppłk WÓJCIKOWI. W następnych dniach kampanii wrześniowej 1.Pułk Piechoty KOP walczy m.in. w rejonie Dachnowa, Tarnogrodu, Tereszpola ponosząc olbrzymie straty, czego następstwem jest jego rozwiązanie. Ppłk Wojciech WÓJCIK w nieznanych do dziś okolicznościach dostaje się do sowieckiej niewoli. Po raz ostatni jest widziany w miejscowości Kiwerce w pociągu sowieckim jadącym na wschód. Z miejscowości Szepietówka, trafia do obozu jenieckiego w Starobielsku. Wiosną 1940 r. dzieli tragiczny los oficerów polskich, zamordowany przez NKWD w Charkowie. Spoczywa na Cmentarzu Wojennym Piatichatki.

Ppłk Wojciech Stanisław WÓJCIK za życia był odznaczony m.in. Orderem „Virtuti Militari” V kl., Krzyżem Niepodległości, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz medalami: „Za Wojnę 1918-1921”, „10-lecia Odzyskanej Niepodległości” i „De la Victoire”.

18 sierpnia 1948 r. Naczelny Wódz gen. Władysław ANDERS na podstawie wniosku dowódcy Grupy Operacyjnej „Boruta” gen. Mieczysława BORUTY – SPIECHOWICZA nadaje pośmiertnie ppłk Wojciechowi Stanisławowi WÓJCIKOWI Krzyż Virtuti Militari kl. IV. Wnioskodawca uzasadnia to tak: „Najdzielniejszy z dzielnych. Wyróżnił się świetnym dowodzeniem 1 pułkiem strzelców górskich, zwłaszcza w bojach z bronią pancerną 1 IX pod Jordanowem i Chabówką, 2 IX na osi Chabówka – Rabka,3 IX na osi Rabka, Mszana Dolna, Słomka, Kasina Dolna, i w dalszych walkach jako dowódca pułku zbiorowego I Brygady Górskiej w boju 15 i 16 pod Dachnowem, Oleszycami i Dzikowem”.

11 listopada 1976 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej rezydujący w Londynie Stanisław OSTROWSKI nadaje specjalnym dekretem, Krzyż Virtuti Militari (nr 14384) Polakom wymordowanym w Katyniu i nieopisanych jeszcze wtedy miejscach kaźni.

Minister Obrony Narodowej Decyzją Nr 439 z 5 października 2007 r. awansuje na wyższe stopnie służbowe wszystkich oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w roku 1940 przez NKWD w Charkowie, Katyniu oraz Twerze – ppłk Wojciecha Stanisława WÓJCIKA na stopień pułkownika.

W dniu 18 maja 2016 roku w Lubyczy Królewskiej, odbyły się uroczystości nadania Placówce Straży Granicznej, imienia płk Wojciecha Stanisława WÓJCIKA. W uroczystości obok kadry kierowniczej Nadbużańskiego Oddziału SG oraz funkcjonariuszy Placówki, wzięli udział przedstawiciele rodziny legendarnego dowódcy Korpusu Ochrony Pogranicza.

W niedzielę 13 września 2020 roku w Skomielnej Białej odsłonięta została uroczyście pamiątkowa tablica „W HOŁDZIE OBROŃCOM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ OFIAROM SOWIECKICH ZBRODNI”, na której upamiętniono płk Wojciecha WÓJCIKA.

23 marca 2022 roku media poinformowały, ze moskale zbombardowali przy użyciu bomb kasetowych Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie – Piatichatkach, gdzie spoczywają szczątki polskich oficerów zamordowanych przez sowieckie NKWD.

o płk Wojciechu WÓJCIKU czytaj:

https://muzeumsg.strazgraniczna.pl/muz/formacje-ochrony-granic/biografie/1918-1939/kadra/u-z/wojciech-wojcik/24662,Wojciech-Wojcik.html

https://wpolityce.pl/polityka/591240-glinski-rosja-jest-poza-nawiasem-cywilizowanego-swiata

Opracowanie-Andrzej Masłowski