MSZA ŚWIĘTA W INTENCJI OJCZYZNY W 226 ROCZNICĘ UCHWALENIA KONSTYTUCJI 3 MAJA

„…Pocałunek złożony na ziemi polskiej ma jednak dla mnie sens szczególny. Jest to jakby pocałunek złożony na rękach matki – albowiem Ojczyzna jest naszą matką ziemską.

Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej…”. (Jan Paweł II – przemówienie na lotnisku Okęcie, dnia 16 czerwca 1983 roku)
We środę 3 maja br. o godzinie 11.00 w kościele pod wezwaniem Świętego Sebastiana odprawiona została koncelebrowana Msza Święta w intencji Ojczyzny, w 226 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku. Eucharystii przewodniczył ksiądz proboszcz Ryszard PAWLUŚ, koncelebrowali ksiądz kanonik Antoni ŁACIAK i ksiądz rodak Józef MACIOŁ. Okolicznościową homilie nawiązującą do obecności Maryi w historii naszej Ojczyzny wygłosił ksiądz Andrzej WASILEWSKI-KRUK. W czasie Mszy Świętej odnowione zostały śluby jasnogórskie, które zostały złożone na Jasnej Górze przez naród polski 26 sierpnia 1956. Tekst ślubów napisany został przez kardynała Stefana WYSZYŃSKIEGO, nawiązywał do ślubów króla Jana Kazimierza złożonych 1 kwietnia 1656 roku (w czasie Potopu szwedzkiego, kiedy prawie całą Rzeczypospolitą opanowały wojska szwedzkie i rosyjskie) w katedrze we Lwowie, w których król oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Bożej, którą nazwał Królową Korony Polskiej i obiecał, że poprawi sytuację chłopów i mieszczan, kiedy tylko kraj zostanie uwolniony spod okupacji. Eucharystię uświetniła swoim śpiewem schola Młodzieżowej Wspólnoty Wieczernik.
Po Mszy Świętej schola i zebrani wierni odśpiewali Hymn Narodowy. Następnie wspólnie śpiewali pieśni i piosenki żołnierskie z czasów I Wojny Światowej. „Wspólne śpiewanie” rozpoczął „Mazurek Trzeciego Maja”, a zakończyła piosenka napisana przez Feliksa GWIŻDŻ „Przybyli ułani pod okienko”. „Wspólne patriotyczne śpiewanie” po raz kolejny zorganizował ksiądz Andrzej WASILEWSKI-KRUK.
Uchwalona 226 lat temu Konstytucja 3 maja 1791 roku uchwalona została przez skonfederowany (wolny od liberum veto) Sejm Czteroletni – zwany Wielkim (obradowała w latach 1788-1792). Sejm Wielki uchwalił reformę wojskową (zwiększono armię do stu tysięcy), reformę skarbową, przygotował też Ustawę Rządową, czyli Konstytucję. Konstytucje 3 maja uchwalono w momencie, gdy będące „protektorem i gwarantem ustroju Rzeczypospolitej” – Imperium Rosyjskie walczyło z Turcją i Szwecją. Reformatorzy liczyli, „że uda się” postawić Rosję wobec faktów dokonanych, przy „poparciu” związanych sojuszem z Rzeczpospolita – Prus.
Konstytucja składała się ze wstępu i jedenasty artykułów, oraz ustaw dodatkowych m.in. o sejmach, o miastach. Artykuły I-IV dotyczyły ustroju społecznego Rzeczypospolitej z zachowaniem odrębnych praw stanowych. Artykuły V-VIII poświecone były ustrojowi politycznemu Rzeczypospolitej, który opierał się na trójpodziale władzy. Artykuł IX – dotyczył regencji, X – edukacji, XI – sił zbrojnych.
W myśl Ustawy Rządowej Rzeczypospolita stawała się monarchią konstytucyjną, religią panującą pozostawała religia rzymskokatolicka, inne wyznania otrzymały gwarancje wolności. Poszerzono prawa mieszczan, otwarta została dla nich droga do nobilitacji („uszlachcenia”, wg Słownika języka polskiego PWN: »nadanie szlachectwa osobom z innych stanów społecznych«). Konstytucja nie znosiła poddaństwa chłopów, których byt deklarowała poprawić i których „pod opiekę prawa i rządu krajowego przyjmowano”. Po śmierci króla Stanisława Augusta PONITOWSKIEGO przyszłym dziedzicznym królem Polski maił być elektor saski Fryderyk August, od którego miała rozpocząć się „nowa dynastia” panująca w Polsce.
Ustawa Rządowa z 3 maja likwidowała wady ustroju szlacheckiej I Rzeczypospolitej: wolną elekcję, liberum veto, ograniczała demokrację szlachecką (rokosze i konfederacje, odbierała prawo głosu „gołocie”, czyli szlachcie nie posiadającej ziemi).
Przeciw zmianom, które niosła ze sobą Konstytucja majowa wystąpiła grupa możnych pod przewodnictwem Stanisława Szczęsnego POTOCKIEGO, Ksawerego BRANICKIEGO i Seweryna RZEWUSKIEGO, którzy udali się na dwór rosyjski, gdzie złożyli propozycję zorganizowania konfederacji przeciw Ustawie Rządowej z 3 maja i popierającej ją królowi Stanisławowi Augustowi.
Zdrajcy zawiązali konfederację dnia 27 kwietnia 1792 roku w Petersburgu, jej akt ogłoszono w dniu 14 maja 1792 roku w miejscowości Targowica nad granicą rosyjską.
Akt konfederacji Targowickiej liczył 40 stron tekstu zredagowanego przez rosyjskiego generała Wasilija POPOWA. W akcie argumentowano, że – ze względu na nieudolne panowanie Stanisława Augusta, którego określono mianem „despoty” – w Polsce nie szanuje się wolności i praw szlacheckich, czego dowodem jest zniesienie liberum veto i wolnej elekcji, „a że Rzeczpospolita podbita i w rękach swych ciemiężycielów moc całą mająca, własnymi się z niewoli dźwignąć nie może siłami, nic jej innego nie zostaje, tylko uciec się z ufnością do wielkiej Katarzyny, która Narodowi Sąsiedniemu przyjaznemu i sprzymierzonemu z taką sławą i sprawiedliwością panuje”
18 maja 1792 roku ambasador rosyjski Jakow BUŁHAKOW wręczył polskim władzom notę obwieszczającą interwencję, którą określono mianem „przyjacielskiej, sąsiedzkiej pomocy” prowadzącej do obrony wolności i przywrócenia legalnej władzy w Polsce.

Tego samego dnia 98 tysięcy wojsko rosyjskie przekroczyło granice Rzeczpospolitej. Pod względem liczebności, uzbrojenia, a także doświadczenia bojowego, wojsko polskie wystawione w obronie Konstytucji 3 maja znacznie ustępowało armii rosyjskiej – liczyło ok. 60 tysięcy, z czego niemal połowę stanowiła armia rezerwowa.
Największe bitwy stoczono pod Mirem i Zieleńcami (na pamiątkę tego zwycięstwa król Stanisław August ustanowił Order Virtuti Militari). W lipcu rozegrała się nierozstrzygnięta bitwa pod Dubienką, gdzie Polacy powstrzymywali czterokrotnie większe siły rosyjskie – w bitwie tej wsławił się generał Tadeusz KOŚCIUSZKO – bohater amerykańskiej wojny o niepodległość.
Z powodu nie wywiązania się Prus z umowy sojuszniczej z 1790 roku wojna przybrała nie korzystny dla Polaków obrót. W sytuacji wojskowej przewagi Rosjan, król jako głównodowodzący armia Rzeczypospolitej uznał dalszy opór za bezcelowy. Po uzyskaniu zapewnienia, że Imperium Rosyjskie zachowa integralność terytorialną Rzeczypospolitej, mając nadzieję, że uda się zachować część „zdobyczy” Konstytucji 3 maja, król zdecydował o zaprzestaniu działań wojennych, przystąpił także do konfederacji targowickiej.
Na znak protestu przeciw chwiejnej postawie króla do dymisji podali się dowodzący Wojskiem Polskim książę Józef PONIATOWSKI i generał Tadeusz KOŚCIUSZKO, na emigrację (w dużej części do Saksonii) udali się liczni przeciwnicy konfederacji targowickiej w tym marszałek Sejmu Stanisław MAŁACHOWSKI i Ignacy POTOCKI.
Następstwem klęski w wojnie polsko-rosyjskiej w obronie Konstytucji 3 maja był dokonany w styczniu 1793 roku II rozbiór Polski dokonały go: Imperium Rosyjskie – „protektor i gwarant ustroju Rzeczypospolitej” i „sojusznicze” Prusy, które nie wywiązały się ze zobowiązań sojuszniczych, gdy na Warszawę maszerowały rosyjskie armie. Zwołany do Grodna Sejm – zdominowany przez targowiczan zatwierdził decyzję zaborców.
Historia osadziła twórców i popleczników konfederacji targowickiej – nazwani zostali oni zdrajcami, ich postępek stał się synonimem zaprzedania dobra Ojczyzny prywatnym interesom. Zdrajcy zwrócili się do „protektorki i gwarant ustroju Rzeczypospolitej” z prośbą o interwencje zbrojną przeciw własnemu narodowi. Podczas insurekcji kościuszkowskiej wielu przywódców Konfederacji Targowickiej skazano na śmierć.
„Zaborczy sąsiedzi” zrobili wszystko, aby Rzeczypospolita „nie otrząsnęła się” ze szlacheckiej anarchii i prywaty grupy możnowładców będącej na usługach obcych dworów. Sąsiedzi zrobili wszystko, aby Rzeczypospolita była polityczną marionetką w rękach „protektorki i gwarantki ustroju”, jaką była Rosja, by pozostawała bezbronna pod względem militarnym, by dalej pozostawała wykorzystywana ekonomicznie i gospodarczo – przez mieniący się jej przyjaciółmi – wrogów, aby nie mogła rządzić się według ustalanych przez „jej sejmy” praw, by musiała za jedyne i obowiązujące prawo przyjmować dyktat płynący z obcych dworów.
Według Ignacego Potockiego i Hugona KOŁŁĄTAJA współautorów Ustawy Rządowej z 3 maja 1791 roku – Konstytucja była „ostatnią wolą i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
Przed Mszą Świętą o godzinie 11.00 delegacja Komitetu Społecznego im. Świętego Sebastiana w Skomielnej Białej zapaliła znicze przed obeliskiem upamiętniającym tragiczne wydarzenia, jakie rozegrały się w Skomielnej Białej dnia 3 września 1939 roku.