OBCHODY 75 ROCZNICY ZBRODNI KATYŃSKIEJ W SKOMIELNEJ BIAŁEJ

W dniu 10 kwietnia  br. w Skomielnej Białej odbyły się uroczystości związane z obchodami 75 rocznicy Zbrodni Katyńskiej. Obchody rozpoczęły się o godzinie 10.00  Mszą Świętą sprawowaną w intencji poległych i pomordowanych na wschodzie, za ofiary Golgoty Wschodu w 75 rocznicę Zbrodni Katyńskiej, oraz za ofiary Katastrofy Smoleńskiej w jej piątą rocznicę. Mszę Świętą sprawował ksiądz Andrzej WASILEWSKI-KRUK. Po Mszy Świętej delegacje:  Rady Gminy Lubień, Szkół i Przedszkola, OHP oraz Komitetu Społecznego złożyły kwiaty pod obeliskiem upamiętniającym tragiczne wydarzenia, które rozegrały się w Skomielnej Białej w dniu 3 września 1939 roku. Następnie zebrani udali się do Szkoły Podstawowej, gdzie otwarta zastała wystawa pod tytułem „Małopolanie w katyńskich dokumentach  dr Jana ROBLA”. Wystawę otwarli: Pani Anna ZECHENTER przedstawiciel Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, który sprawuje honorowy patronat nad odbywającymi się w Skomielnej Białej obchodami,  Pan Andrzej WÓLCZYŃSKI – syn zamordowanego w Katyniu w 1940 roku oficera Wojska Polskiego, Pan Kazimierz SZCZEPANIEC – Wójt Gminy Lubień. Po otwarciu wystawy zebrani udali się do auli Gimnazjum w Skomielnej Białej gdzie odśpiewano Hymn Narodowy. Po Hymnie przedstawiciel Komitetu Społecznego przywitał przybyłych gości, oraz wszystkich zebranych. Wspólnota Młodzieżowa Wieczernik zaprezentowała program artystyczny nawiązujący do obchodów 75 rocznicy Zbrodni Katyńskiej. Następnie Pani Anna ZECHENTER z Oddziału IPN w Krakowie wystąpiła z prelekcją na temat zamordowania przez sowieckie NKWD polskich oficerów w lesie Katyńskim w 1940 roku, oraz okolicznościach w jakich zespół polskich naukowców pod przewodnictwem dr Jana ROBLA prowadził badania i zabezpieczył bezcenne pamiątki wydobyte z katyńskich dołów śmierci. Po prelekcji wyświetlony został film ukazujący działalność zespołu dr Jana ROBLA, oraz przedstawiający dalsze losy zabezpieczonych przez ten zespół pamiątek katyńskich. Na zakończenie obchodów organizatorzy podziękowali wszystkim, którzy pomagali w zorganizowaniu obchodów 75 rocznicy Zbrodni Katyńskiej, oraz w przygotowaniu otwartej właśnie wystawy.
Życiorysy dwóch z ponad dwudziestu dwóch tysięcy ofiar Zbrodni Katyńskiej przedstawione przez młodzież ze Wspólnoty Wieczernik:

Poniżej przedstawiamy zdjęcia z dzisiejszej uroczystości.

Podpułkownik Wojciech Stanisław WÓJCIK syn Józefa i Katarzyny z Porębskich, urodzony 23 kwietnia 1897 roku w Krakowie. Żołnierz Legionów Polskich oraz IV.Dywizji Strzelców gen. ŻELIGOWSKIEGO, ranny w walkach na Kubaniu. W Wojsku Polskim od 1919, przydzielony do 51.Pułku Piechoty. Uczestnik wojny z bolszewikami w latach 1919-1921. Po wojnie służył w Dowództwie Okręgu Korpusu VI we Lwowie jako kierownik Referatu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego oraz w 52.Pułku Piechoty jako dowódca batalionu. W 1939 dowódca 1.Pułku Piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza. Sztab jednostka dowodzonej przez pułkownika Wojciecha WÓJCIKA w ostatnich dniach sierpnia znajdował się na plebanii w Skomielnej Białej. 1.Pułk Piechoty KOP wziął udział w bitwie o Wysoką (1-2 września 1939 roku), gdzie żołnierzy KOP wsparła 10. Brygada Kawalerii Zmotoryzowanej. W walkach pod Kasiną Wielką (4 września 1939 roku). Po wycofaniu się z Beskidu Wyspowego za San 1.Pułk Piechoty KOP włączony został do 21.Dywizji Piechoty Górskiej, w ramach której wałczył w bitwie pod Tomaszowem Lubelskim. Pułkownik Wojciech WÓJCIK został ujęty dnia 21 września 1939 roku przez oddziały sowieckie w lasach w okolicach Hrebennego i osadzony w obozie specjalnym NKWD w Starobielsku. Jeńców obozu specjalnego w Starobielsku zamordowało NKWD w dniach od 5 kwietnia do 12 maja 1940 roku. Spoczywają oni na Polskim Cmentarzu Wojennym w Charkowie. Pułkownik Wojciech WÓJCIK odznaczony był: Krzyżem Virtuti Militari 5 klasy, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych – czterokrotnie, medalami 1918-1921 i 10-lecia.

Porucznik Andrzej WÓLCZYŃSKI syn Antoniego i Łucji, ur. 1911 w Seredzicach powiat Iłża, w województwie kieleckim. Pracował jako nauczyciel w Baranowiczach, uzupełniał w międzyczasie wykształcenie i rozpoczął zawodową służbę wojskową w 78.Pułku Piechoty Strzelców Słuckich. Pułk ten stacjonował w Baranowiczach.
78.Pułk wchodził w skład 20.Dywizji Piechoty. Jednostka ta we wrześniu 1939 roku wchodziła w skład armii „Modlin”. W dniach 1-3 września 1939 r. dywizja broniła pozycji pod Mławą przed przeważającymi siłami niemieckiego I.Korpusu Armijnego z 3.Armii, nacierającymi z terenu Prus Wschodnich w kierunku na Warszawę. Następnie uszczuplone oddziały dywizji weszły w skład Grupy Operacyjnej gen. Władysława ANDERSA, z którą wycofywały się na południe. Resztki 20.Dywizji Piechoty walczyły w obronie Warszawy, gdzie skapitulowały wraz z pozostałymi oddziałami polskimi 28 września1939 roku. Za twardą obronę pozycji mławskiej 20.Dywizji Piechoty zyskała u Niemców zaszczytną nazwę „żelaznej dywizji”.
Porucznik Andrzej WÓLCZYŃSKI był prawdopodobnie oficerem w ośrodku zapasowym, 20.Dywizji Piechoty. Jak napisał Leszek MOCZULSKI w książce pt. „Wojna polska 1939” „…na Polesiu znajdowały się dwa duże zgrupowania polskie: grupa operacyjna generała Franciszka KLEBERGA pod Kobryniem i na zachód od Brześcia, oraz grupa KOP generała RÜCKEMANNA-ORLIKA, zbierająca się nad dolnym Styrem. KLEBERG, wykonując rozkaz marszałka ŚMIGŁEGO, postanowił ruszyć natychmiast na południe, aby jeszcze przed nadejściem Sowietów … zdążyć przedostać się ku Rumunii. …” Ośrodek Zapasowy  otrzymała także rozkaz odwrotu w kierunku granicy rumuńskiej. W trakcie wykonywania tego rozkazu, żołnierze Batalionu Marszowego 78.Pułku Piechoty zostali otoczeni przez oddziały Armii Czerwonej. Żołnierze i oficerowie znaleźli się w niewoli sowieckiej. Oficerowie trafili do obozu specjalnego NKWD dla jeńców wojennych w Kozielsku. Porucznik Andrzej WÓLCZYŃSKI został zamordowany przez NKWD w Katyniu w pierwszych dniach kwietnia 1940 roku (na liście jeńców przeznaczonych do wywiezienia z obozu w Kozielsku z dnia 2 kwietnia 1940 roku figuruje pod pozycją 13, jako numer ewidencyjny 2664 – lista wywózkowa NKWD). Spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.